danışmanlık eden o devrin müçtehitleri gibi genellikle siyasi otoritesi de olan büyük sahabelerdi. İşte bu müçtehit sahabelerin o dönemde vardıkları çözümlere ve verdikleri hükümlere kısaca sahabe fetvaları denir.
Bu fetvaların dinde delil olma konusunda ki durumları nedir? Bunlar ibadet olsun muamelat olsun her iki konuda da delil olabilir mi? Bu fetvalar onların şahsi görüşleridir, bizi kendi içtihatlarımızda bağlamaz diyebilir miyiz?
Müçtehit imamlar, sahabe fetvalarını esas almakta ve onlara muhalefet etmemeye çalışmaktadır. Sahabelerin faziletlerinden bahisle onların görüşlerine saygı duyulmakta, hatta taassup derecesine varan bir yaklaşımla adeta masum oldukları kabul edilmektedir. Muamelat sahası ile ilgili olarak Sahabelerden rivayet edilen her görüşe, dinî bir veche ve bir kutsallık kazandırılmasını bu kitaba göre isabetli bir duruş değildir. Çünkü, sonuç itibariyle içtihatla elde edilen hükümlerden, yani hata ve değişme olabilen bir sahadan bahsediyoruz.
Sahabe fetvalarının dinde delil kabul edildiğine dair örneği, İmam Malik ‘in Muvatta adlı eserinden verebiliriz: İmam Malik, karısını öpen veya ona dokunan kişinin abdestini yenilemesi gerektiğini ileri sürerken, delil olarak Abdullah ibni Ömer’in fetvasını göstermekte ve ona tabi olmaktadır.(23) Abdullah ibni Ömer’in fetvasının temelinde de Maide Süresi 6. ayetinin yorumunu bulunmaktadır.(24) Bu
 23 Muvatta: Taharet Kitabı. 64. Madde. Beyan Yayınları Türkçe Çevirisi.  24 ...Hasta olursanız veya seferde bulunursanız veya biriniz def-i hacetten gelir veya kadınlara dokunur da su bulamazsanız, o zaman temiz bir toprağa yönelin ( teyemmüm edin)...5/6
70
70 |