b) Diğer yanda Peygamberimiz(as) bir peygamber, bir devlet reisi ve bir toplum önderi olarak bazı emirler vermiş, bazı hükümler tesis etmiş ve bazı tavsiyelerde bulunmuştur. Bunların bir kısmı içtihadî hükümlerdir. Peygamberimizin gerek kendiliğinden ve gerek ashabıyla istişare ederek verdiği re’ye dayalı hükümler ve aldığı kararlardır. Bunlarda dinden olmamak gibi bir özellik söz konusudur. Dinden olmayan şeyde değişmezlik ve kutsallık gibi nitelikler aranmamalıdır. İçtihada dayanan hükümlerin bir özelliği de hata ve değişme kabul etmesidir.

  Fakat biz Peygamberimizin içtihada dayanan bütün hükümlerinin dönemin olaylarına en uygun ve hatadan salim olduğunu söylüyor ve ancak ‘olayların niteliği değişince hükümlerin de değişebileceğini’ ifade etmekle yetiniyoruz. Peygamberimizin onlara tanıdığı ruhsata rağmen, Hayber halkının Hz Ömer tarafından buradan sürülmesi, selem akdinin şartlarına Ebu Hanife tarafından ilaveler yapılması gibi.

  c)Peygamberimizin bir başka özelliği de onun bir baba, bir eş, bir kul ve bir öğretmen olarak insanlardan borç alması, güzel koku sürünmesi, savaşta zırh giyinmesi, yemede, içmede ve giyinmede orta yolu seçmesi, Gözlerine rimel sürmeleri için kadınlara izin vermesi, hastalara ilaç tavsiyesinde bulunmasıdır.. Peygamberimiz Allah’ın kulu ve resulüdür. Bunlar bir kul ve bir beşer olmanın özellikleri olarak yapılan ve sünen-i zevaid denilen davranışlardır. Bunları dinden sayanların sayısı çok azdır ve genellikle dinde radikal gurupları teşkil ederler.

   Peygamberimizin sözleri ve uygulamalarından

  113