Cuma namazının sahih olup olmadığı meseleler ise çıkarım yoluyla varabileceğimiz dinle ilgili konulardır. Burada dinden olanla dinle ilgili olan kavramlarına farklı anlamlar verdiğimize dikkat edilmelidir. Bir mesele doğrudan ve yoğun bir şekilde dinle ilgili olabileceği gibi uzaktan ve dolaylı bir şekilde de dinle ilgili olabilir. Dinden olanın iki temel özelliği vardır: Kutsallık ve değişmezlik. Dinden olan şey, bu özelliğini ilahî kaynaklı olmasından alır. Eğer ilahî kaynaklı bir nassdan hareketle bir çıkarım yapıyor ve bir sonuca varıyorsak, varılan bu sonuca da dinle ilgili bir hüküm diyebiliriz.(14)

   Acaba Peygamberimiz(as)’in bütün sözleri ve davra-

  nışları ilahî kaynaklı mıdır? Peygamberimiz dinden olmayan eylemlerde bulunmuş mudur? Dinî olmayan emirler vermiş midir? Savaşları yönetim tarzı, komşu topluluklarla yaptığı akidler, elçileri kabul edişi, yemesi içmesi, giyinmesi, saçına sakalına bıyığına şekil vermesi dinden olan eylem ve davranışlar olarak kabul edilebilir mi?

  Yalnız şunu açıkça belirtmeliyiz ki, dinden olsun veya olmasın Peygamberimiz her konuda örnek alacağımız bir şahsiyettir. O, sözleri ve davranışları ile bize ve bütün insanlığa rehberlik eder. Fakat bu, onun bütün yapıp ettiklerinin kutsal ve değişmez olduğunu göstermez.

  Peygamberimiz Allah’ın elçisi olmanın yanında, aynı zamanda ulu’l emr olarak da Medine İslam Devletinin yöneticisi idi. Bu amaçla bir çok icraatlarda bulunmuş kararlar vermiştir. Diğer yanda o; bir baba, bir eş, bir öğretmen, bir kul ve bir insandı. Peygamberimizin bir devlet

  14 Dinden olan, dinden olmayan, dinle ilgili olan, dine aykırı olmayan gibi, genellikle dini literatürde pek yer almayan tabirler, bu kitaptaki görüşleri ifade için biraz da kendiliğinden oluşmuş kavramlardır. 45