olması da gerekmiyor. Ama aşağıda ele alacağımız icma’ örnekleri ise ibadetle ilgili ve doğrudan dinle ilgili olma durumunda.

  4-Sigara içmek orucu bozar mı sorusu, dinle ilgili olması gereken ilginç bir soru.

   Peygamberimiz zamanında sigara içmek gibi bir alışkanlık bulunmadığından, bu konuda Peygamberimiz (as)den bize ulaşan bir hadis, bir haber söz konusu olamaz; kıyas yapabileceğimiz başka bir örnek de yok. Ama bütün İslam alimleri ve İslam ümmeti ihtilafsız olarak sigara içmenin orucu bozduğunda ittifak etmişlerdir.

  5-Alimlerin icma’sına başka bir misal de İmam Malik’in Muvatta isimli eserinden alınmıştır. Misal şöyledir: “İlim ehlinden hiç birinin veled-i zina ve annesinin cenaze namazının kılınamayacağına dair bir şey söylediklerine şahit olmadım.”(21) Görüldüğü kadarıyla İmam Malik, veled-i zina ve annesinin namazının kılınamayacağına dair her hangi bir ihtilafa rastlamamış olmayı, muhtemelen kendisine tevdi edilen bir sorunun cevabı olarak ifade etmektedir. İhtilafsız olan bu uygulama bir icma’dır.

   6- Aşağıdaki örneğin de icma’ya güzel bir örnek olabileceğini düşünüyorum. Namaz, bütün Müslümanlar tarafından Arapça dua ve ayetlerle eda edilmektedir. Kitap ve

  Sünnette, namaz dualarının Arapça okunacağına dair bir emir veya bir delil bulunmamaktadır. O halde namazda duaların anadilde değil de Arapça okunması süregelen bu uygulamaya dayanır, yani ümmetin icma’sına.

  Bir asırda yaşayan fıkıh alimlerinin bir meselede ittifak etmelerine icma’ diyoruz. Lakin bu ittifak, bu

  21 Muvatta: Cenazeler Kitabı: 26. Hadis. Beyan Yayınları Türkçe Çevirisi. 67