Peygamberimiz muta nikahını Huneyn savaşı sırasında tamamen yasaklamıştır. Bu ihtilaflı meselenin de icma’ile çözüldüğünü görüyoruz. Hz Ömer, devlet başkanlığı yetkisini kullanarak muta nikahı ile evlenmeyi yasaklamış, sahabe ve tabiun alimleri de ona destek vermişlerdir. Böylece bu çirkin iş, ehli sünnet mezheplerinin gündeminden düşmüştür.
3-Efendisinden çocuk sahibi olan cariyeye”ümm-i veled” denir. Ümm-i veledin satılması icma’ ile yasak-lanmıştır. Bu nasıl olmuştur? Bu olay hakkında anlatılanlar bizlere icma’nın oluşumu hakkında ilginç fikirler vermektedir:
Resulüllah’ın sünnetinde, umm-i veledin satılmasının yasaklandığına dair her hangi bir hüküm bulunmuyordu. Hz Ömer, ümm-i veledin satışını kendi içtihadi ile uygun bulmuyor ve yasaklıyor. Müçtehit sahabelerden Cabir Hazretleri ise “Biz ümm-i veletleri Resullülah zamanında satıyorduk” demek suretiyle Hz. Ömer’in bu yasağına karşı çıkıyor. Fakat Hz. Ömer’in yasaklaması yürürlükte kalıyor. Tabiun alimleri de Hz. Ömer’in içtihadı istikametinde fetva vermeye devam ediyorlar. Bu alimler arasında bir ittifak oluşuyor. İşte bu ittifak bir icma’ sayılıyor ve bir hukuk kaidesi olarak hüküm verecek olan kadıları bağlıyor.
Neticede bu iki örnek, icma’nın oluşmasında siyasi otoritenin yetkisi ve gücünü öne çıkarmaktadır ki, bu durum, bazı hukuk kaidelerinin siyasi otorite tarafından düzenle-nebileceğine bir ruhsat olabilir.
Yukarıdaki örneklerin doğrudan ibadetle ilgili olmadığı, beşeri münasebetleri düzenleyen, hukukî konularla ilgili olduğu görülmektedir. Bunların dinden hükümler
66
66 |