elde edilmiş olsun ve isterse müçtehitlerin şahsi görüşleri olarak ortaya çıksın, kutsal ve değişmez hükümler olarak kabul edilmektedir.

  D-KIYAS YOLUYLA YAPILAN ÇIKARIMLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

  Yukarıda açıklandığı gibi, akılla ortaya konan ve meselenin özünden kaynaklanan çözümleri, yani re’ye ve muhakemeye dayalı fetvaları dinin hükümleri saymanın yanlışlığı ortadadır. Kıyas metoduna dayalı olarak oluşturulan fetvalara gelince burada durum biraz daha farklıdır. Kıyas yöntemiyle elde edilen hükmün nassa uygunluğu söz konusudur ve bu çıkarımda nassa bir benzerlik aranmakta ve benzerlik ölçüsünde hüküm dine az veya çok uygun düşmektedir. Fakat kıyasla varılan hüküm kesin olmadığından, buna dinin hükmü dedemiz isabetli bir yaklaşım değildir. Şunu da hatırlayalım ki kıyasla varılan sonuçlar asl’la tam örtüşür veya örtüşmez. Asl’a yani nasslatam örtüşen burhanî kıyaslarda sonuç, öncüllerden zorunlu olarak çıktığı için, asl’ın bütün özelliklerini ihtiva eder. Yani kesin, değişmez ve kutsal olur.

  Netice olarak din alanında yapılan içtihatları, verilen fetvaları yeni bir tasnife tutmanın yararlı olacağını düşünüyor ve bunları dine uygunluk, dine aykırı olmamak, dinle ilgili olmak veya dinle ilgili olmamak noktasından bir ayrıma tabi tutmanın gerekliliğine inanıyoruz.

  4- DİNİN ALANI ZAMANLA GENİŞLEMİŞTİR.

  Aslında dinin alanı genişlemez, biz hakkında nass bulunmayan konuları da dinin şemsiyesi altına almaya

  127