anlamlılığın yerine göre niza’ya sebep olacak nitelikte olduğuna işaret ediyorlar(5)
Herat kumaşı tabiri iki anlama gelebilmektedir: Birinci halde cinsi ve niteliği ne olursa olsun bizzat Herat Vilayetinde dokunmuş olan bir kumaşı ifade eder; ikinci halde ise eni, ağırlığı, vasfı ve iplik cinsi belli olan bir dokumayı. İkinci anlamında bu kumaş ister Herat Vilayetinde ister başka bir yerde dokunsun farketmez; önemli olan istenilen vasıflara sahip olmasıdır. Eğer alıcı bu tabirle belli nitelikleri olan herat kumaşını kastetmiş de buna karşılık satıcı Herat şehrinde dokunmuş daha basit bir kuması anlamışsa konu içinden çıkılmaz bir hal alır ve neticede iki taraf da bundan zarar eder. Dili kullanırken çok anlamlılığı giderecek tedbirleri almak ve kapsamlı tarifler yapmak zorundayız.
Çok anlamlılığa örneklerden biri de ‘sünnet’ terimidir. Örneğin ‘abdestin sünnetleri’ deyince yapılmasında sevap umulan fazlalıktan yapılan bir hareketi, ‘Şer’i deliller Kitap, Sünnet, icma’ ve kıyastan ibarettir’ dediğimizde ise uyulması zorunlu olan bir delili ifade ediyoruz. Sünnet birincide bir eylemin sonucunu değerlendirir, ikincide ise bir eylemin delili olarak kullanılır. Halkın zihninde bu iki anlam bazen birbirine karışmaktadır. Örneğin Müslümanlardan bir kısmı, ihtiyarı olan öğle namazının sünnetini terketmekle, Peygamberimizin sünetine dayalı bir hukuk kuralını terketmeyi aynı derecede günah sayar. Çünkü ikisine de Peygamberimizin sünneti denilmektedir. Çocukları sünnet
 5 Prof. Dr. Muhammet Ebu Zehra. İslam Hukuk Metodolojisi. Tercüme eden:
16
16 |