hicri 276 yılında ölen İbni Kuteybe’nin eserinde görmekteyiz. Yaşadığı dönemde yukarıdaki nedenlerle itiraza uğrayan yüzden fazla hadisi, Te’vilü Multeli-il Hadis adlı eserinde tevil etmiştir. Fakat olayları olağanüstü şartlar cihetinden incelememiştir.

   C-İCMA’

  İcma’, “Bir asırda fetva vermeye yetkili kişilerin , bir meselede ittifak etmeleri” şeklinde tarif ediliyorsa da bazıları sahabenin icma’sından başka hiç bir icma’yı kabul etmemektedir. Bu nedenle icma’nın tarifi üzerinde tam bir uzlaşma olduğunu söylemek mümkün değildir.

  Alimlerin ittifakiyle İcma’nın en üstünü, sahabenin icma’sıdır Sahabenin icma’sından sonra Tabiun alimlerinin icma’sı gelmektedir. İmam Malik ise Sahabe icma’sından sonra Medine’de ki uygulamayı esas alarak belki de Sahabeler devrine kadar uzanan bir uygulamaya işaret eder.

   İcma’ ile ilgili sorunlardan biri de onun haber-i vahitle taarruzu halinde İcma’ya mı yoksa Peygam-berimizden rivayet edilen fakat subutu zanni olan bir habere mi tabi olunacağı meselesidir. Bazı usul bilginleri, icma’nın mütevatir hadis ve meşhur hadisle taarruz etmesi halinde nassın öne geçeceğini, haber-i vahitle taarruz etmesi halinde ise icma’nın öne geçeceğini ileri sürerler. Bu konudaki ihtilaflar, icma’nın hangi kuşağa ait olduğu gerçeği ile de çoğalır gider.

   İcma’ edilen meselelerin sayısı onun tarifi ile ilgili olarak değişir. Müçtehit sahabelerin icma’sı esas alınırsa, bunların sayısı parmaklarla gösterilecek kadar azdır. Bu konuyu araştıranlar ise farklı rakkamlar zikrediyorlar.

  64