Trabzon ismi, tarih kayıtlarında ilk defa M.Ö. 400 tarihinde Trabzon’a gelen Ksenofon’un “Onbinlerin Dönüşü” adlı eserinde geçmektedir. Trabzon şehrinin kimler tarafından kurulduğuna dair değişik rivayetler vardır. Okullar için hazırlanan tarih atlasına göre Trabzon, Fenikeliler tarafından kurulan bir şehirdir. Gemi inşaat malzemeleri taşıyan Fenikeli denizcilerin sık sık Karadeniz kıyılarına geldikleri bilinmektedir. Bu geliş ve gidiş sırasında Karadeniz’deki kolonileri kurmaları mümkündür. Daha

  sonra buraya Miletliler ve akabinde de Yunanlılar geldiler. Denizlere hakim olan uluslar sıra ile buraya gelerek şehri geliştirmiş oldular. Nitekim Ksenofon’un Trabzon’a gelişinde Trabzon kalesinde bir miktar Yunanlı bulunduğundan bahsedilmesi M.Ö. 5.yüzyılda Karadeniz kıyılarında Yunanlı kolonicilerin faaliyette olduğunu gösterir.

   4- MEDLER VE PERSLERİN HAKİMİYETİ

   M.Ö. 1800-1180 tarihleri arasında Anadolu’da büyük bir devlet ve medeniyet kuran Hititler ile M.Ö. 880-585 tarihleri arasında Van Gölü çevresinde güçlü bir devlet kuran Urartular, Doğu Karadeniz’e komşu olmakla birlikte buraya hakim olamamışlardı. Bu iki devlet zamanında Doğu Karadeniz Bölgesi tarih bilimi bakımından oldukça karanlık kalmıştı.

   M.Ö. 708-550 tarihleri arasında İran’ın kuzeyinde bir devlet kurup bütün Anadolu’yu ellerine geçiren Medler ile İran’ın güneyinde bir devlet kurarak Medlerin işgal ettiği bütün toprakları ellerinden alan Persler (M.Ö. 555-333) Doğu Karadeniz Bölgesine hakim olmuşlardı.

   Bu iki devletin Doğu Karadeniz Bölgesi ile olan ilişkisini ele alan Heredot şöyle diyor: “ Medler, onun(kralları Astyoges’in) kıyıcılığı yüzünden Perslerin önünde boyun eğmek zorunda kaldılar. Halys Irmağının (Kızılırmak) üst kısmına düşen Yukarı Asya’yı İskit egemenliği dışında 128 yıl ellerinde tutmuşlardı.”(16)

   “Asya 28 yıl İskitlerin boyunduruğu altında kaldı, ağır vergilerle bütün ülke bir yıkım yerine çevrildi. Halktan haraç olarak aldıkları az geliyor, akın yapıyorlar, herkesin elinde ne varsa zorla alıp götürüyorlardı.”(17) Ama sonunda büyük çoğunluğu Kyaxares’e (M.Ö.625-585) ve Medler’e konuk oldukları bir gün, sarhoş edilip boğazlandılar. Böylece İskitlerin baskısından kurtulan Medler, yeniden güç kazanarak eskiden hükümleri altında bulunan ulusların efendisi olmaya devam ettiler.

   “…Bütün Yukarı Asya’yı birlikler halinde toplayıp Halys Irmağına kadar hükmü altına alan odur.” (Yani Medlerin kralı Kyaxares’tir.)(18)

  16 - Heredot Tarihi. Paragraf:130

  17 -Heredot Tarihi. Paragraf: 106 6

  18 -Heredot Tarihi. Paragraf: 103