kızını Velkü köyüne gelin vermiş, fakat kızı ölünce onu baba toprağına defnetmişti. 13- Rize Kireçhane köyü kabristanında yatan "Abdülfettah oğlu Merhum Uzunali Ağa" da 1204 / 1788 tarihinde vefat etmişti. Köylüler, merhum Uzunali Ağa'nın bu köye gelen ilk Müslüman grubun önderi olduğunu söylüyorlar. Uzunali Ağa ile birlikte Erzurum'dan Rize'ye gelen altı aile köyün alt tarafına yerleşirken köyün üst kısmında Hristiyanlar oturuyordu. Halk arasında dilden dile dolaşan rivayet böyleydi. Uzunali oğulları gibi pek çok ailenin Rize'ye gelişleri ile ilgili hikâyeler mevcuttur. Bu hikâyeler, Türkçe bilen Müslüman nüfusun Rize'ye gelip yerleşmelerinin hikayesidir.
3. VAKIFLAR
Vakıflar, tarihi araştırmaların önemli bir kaynağını teşkil eder. Rize'de iddia edildiği gibi Yavuz Sultan Selim'in annesi Gülbahar Hatun'un bir vakıf eseri var mıdır? Eğer Gülbahar Hatun'un Rize'de bir vakıf eseri veya bir vakıf arazisi varsa, bu ancak böyle bir vakfiyenin bulunması ile ispatlanabilir. Rize ile ilgili vakıf kayıtlarına göre; Rize dahilinde 40 adet hayrat taşınmazı ve 19 adet akar vakıf bulunmaktadır. Hayrat taşınmazlarının 25'i Rize'de, 8'i Çayeli'nde, 3'ü Pazar'da ve 4'ü de Fındıklı'dadır. Hayrat taşınmazlarının bir kısmı mezarlıktır. Bunlardan biri de Hayrat mahallesi mezarlığıdır. Hayrat Mahallesi ismini bu vakıftan almıştır. Vakıflar Bölge Müdürlüğünde tutulan vakıf kayıtları, tarihi vakıfların kurucuları ve vakıf tarihleri hakkında bilgi vermemektedir. Eğer tarihi vakıfların kuruluş tarihleri ve kurucuları hakkında bilgi edinebilseydik, Rize Tarihi'ne önemli bir ışık tutmuş olurduk. Rize'de bulunan 59 adet vakfın bazıları şunlardır : 1- Rize Tophane Mahallesi'nde 2237 metrekare akar vakıf. Murat Paşa Vakfı diye bilinmektedir. 2- Rize Çarşı Mahallesi'nde 62 metrekare akar vakıf. Şeyh Hüseyin Ağa Vakfı olarak bilinmektedir. 3- Çayeli'de Büyük Cafer Paşa Vakfı. 12 parsel çaylık ve çalılığı ihtiva eden bu vakıf, Cafer Paşa'nın vakfettiği bir arazi değildir. Yakın bir zamanda kurulmuş olan bu vakıf, ismini bulunduğu yerden almaktadır. 4- Pazar ilçesinde 4 dükkan, 828 metrekare akar vakıf. Hatuniye Gülbahar Vakfı olarak bilinmektedir.
118
118 |