1. RİZE'NİN İL OLUŞU

   Batum'un düşman işgaline uğraması üzerine, Lazistan Sancağı merkezi Rize'ye alınmış, Of ve Hopa dahil geniş bir bölge merkezi Rize olan Lazistan Sancağına bağlanmıştı. Sancak, vilayet ile kaza arasında yer alan idari bir birimdi ve daha önceki sayfalarda gösterildiği gibi bir ilin bütün idari teşkilatına haiz bulunuyordu.
Cumhuriyet kurulduktan sonra Türkiye'de bir idari düzenlemeye girildi. 20 Nisan 1924 tarihinde çıkarılan yeni bir kanunla Sancak teşkilatları kaldırıldı ve yeni vilayetler kuruldu. Bu arada Lazistan Sancağı da lağvedilerek Rize Vilayeti adı altında isim ve statü değiştirdi. Rize Vilayeti, Lazistan Sancağında olduğu gibi yine Merkez kaza ile birlikte Atina ve Hopa kazalarını ihtiva ediyordu. Mapavri, Kuraiseba ve Karadere Nahiyeleri Vilayet Merkez Kazasına, Hemşin ve Ardeşen Nahiyeleri Atina Kazasına, Viçe, Arhavi ve Kemalpaşa Nahiyeleri Hopa Kazasına bağlı idi. Rize Vilayeti eskiden olduğu gibi Rusya ile huduttu. (Harita: 6) Denizden Maradite kadar 18 km hudut boyunca Rize’nin 12 köyü vardı. 1929 yılında İyidere, 1930 yılında Gündoğdu Nahiyeleri kuruldu. 1928 yılında Atina isim değiştirerek Pazar adını aldı. Bu durum 1933 yılına kadar sürdü. 1933 tarihinde Rize ile Artvin Çoruh Vilayeti adı altında birleştirildi. Vilayetin hudutları daha da genişledi. Lakin 1936 yılında Artvin Hopa'yı da yanına alarak eski statüsüne kavuşunca Rize Vilayeti bir hayli küçüldü.

   2. ATATÜRK'ÜN RİZE'YE GELİŞİ

   Kurtuluş Savaşı'nın önderi ve Cumhuriyetin kurucusu olan Mustafa

  210