Atina kazasının toplam hane sayısı bir önceki döneme göre Rize kazası kadar olmasa da bir miktar azalmıştı. 1530 tarihinde 3713 olan hane sayısı asrın sonunda 3379'a düşmüştü.
Atina kazasında mahalle olarak gösterilen 135 haneli 7 yerleşim yerinin Atina'nın merkezi olduğunu düşünüyoruz. Bu mahalle isimlerinden hiçbiri günümüze kadar gelememiştir. Bunlardan Cabat olarak okunabilen bir mahallenin 22 hanesi, Selanik olarak okunabilen bir başka mahallenin de 30 hanesi vardı.
Atina kazasında isimleri günümüze kadar gelebilen karyeler şunlardır :
Memaküvat (Irmakköy) Karyesi : 3 yerleşim yeri ve 139 hanesi olan bu köyde bir de şahin ve baz (doğan) yuvası mevcuttu. "Yuva-i şahin ve baz" vergisi senede 100 akçeye kadar tespit edilebiliyordu.
Hudesa (Kesikköprü) Karyesi : 70 haneli bir karye idi.
Anaraş Karyesi : Günümüzde Aktepe ve Darılı bölgesine bu isim verilmektedir. O dönemde 10 yerleşim birimi ve toplam 326 hanesi vardı. Yerleşim birimleri isimlerinden hiçbiri günümüze gelememiştir.
Tavalvat (Tütüncüler) Karyesi : Bu karyenin de 5 yerleşim yeri ve 239 hanesi mevcuttu. Hane sayısı bir miktar artan köylerdendir.
Kostanivat (Dernek) Karyesi : Sadece 11 hanesi vardı.
Vanek / Venek (Örnek) Karyesi : 3 yerleşim yeri ve 173 hanesi olan bu karye sakinleri daha önce de söylendiği gibi bu köyde derbentçi idiler. Bu karyenin bağlıları arasında ye alan Melya isimli yerin Melyat, yani Merdivenli köyü olduğunu sanıyoruz.
Papat (Papatya) Karyesi : O zamanlar Papat geniş bir çevrenin ismi idi. 5 bağlısı ve 228 hanesi mevcuttu. Bugün Yücehisar olarak isimlendirdiğimiz 101 haneli Lamgo köyü, Papat'a bağlı mahalleler arasında yer alıyordu.
Zivat veya Zağnat (Derinsu) Karyesi : 73 hanesi vardı.
Dutha (Tunca) Karyesi : 80 haneli bir köydü.
Ziğam (Aşağıdurak ve Yukarıdurak) Karyesi : 56 haneli idi.
Carcevat (Akmescit) Karyesi : 2 yerleşim yeri olan 53 hane bir yerdi.
Vakos (Yamaçtepe) Karyesi : 2 yerleşim yeri ve 101 hanesi vardı.
Atina kazasının tarihi özelliklerinden birisi Müslümanlığa geçişlerin topluca olmasıdır. 1530 tarihinde nüfusun beşte biri ancak hidayete ermişti. 50 yıl sonra bölgenin tamamının Müslüman olması Müslümanlığa geçişlerin çok hızlı olduğunu ve hatta bu geçişlerin toplu olarak yapıldığını gösterir.
4. HEMŞİN KAZASI
17. yüzyıl başlarında yazıldığını tahmin ettiğimiz 122 numaralı batum sancağına ait Tapu tahrir defterine göre Hemşin kazasının tamamı Hrıstiyan nüfusla meskûndur. 1530 tarihinden 17. asrın başlarına kadar kadar geçen süre içerisinde Karye sayısı 34'den 32'ye gerilerken hane sayısı 671'den 1382'ye yükselmişti. En önemlisi iki yeni yerleşim yeri hariç nüfusun tamamı Hristiyanlardan meydana geliyordu. 16. yüzyıl başlarında nüfusunun üçte
89
89 |