18. YÜZYILDA RİZE

   A- 18. YÜZYILDA DÜNYA OLAYLARI

   1- 1683 yılında başlayan İkinci Viyana kuşatması Avusturya, Lehistan, Rusya ve Venediklileri birlikte hareket etmeye sevketti. Savaşlar çok uzun sürdü. Osmanlıların maliyesi bozuldu, iç güvenlik meseleleri arttı. Karşı taraf da savaşın sona ermesini isteyince Karlofça antlaşması yapıldı. 1699 tarihinde imzalanan Karlofça antlaşması sonunda Osmanlı İmparatorluğu büyük kayıplara uğradı. Bu antlaşma, Osmanlıların Avrupalılara karşı üstünlüğünün sonu oldu. Osmanlılarda gerileme devri başladı. Karlofça antlaşması sonucu Macaristan'ı Avusturya'ya, Mora yarımadasını Venediklilere, Azak kalesini Ruslara terketmek zorunda kaldık.
2- Ruslar, Osmanlı ülkesinde yaşayan Ortodoksların işlerine karışarak ve onları himayelerine alarak Osmanlıları sıkıştırıyor ve bu arada asıl amaçları olan sıcak denizlere inmeye çalışıyordu. Osmanlılarla Ruslar arasında meydana gelen bu anlaşmazlık, bu iki devleti birbirleriyle savaşa sürükledi. Ruslarla yapılan Prut savaşını Osmanlılar kazandı. Ruslar, Karlofça antlaşmasıyla elde ettikleri Azak Kalesini geri vermek zorunda kaldılar.
3- 1717 - 1730 tarihleri arasında Lale Devri dediğimiz yenilikçi bir devir yaşandı. Bu devirde ilime ve edebiyata önem verildi. Devlet kadroları daraltıldı. Üretime ve ihracata yönelik bazı tedbirler alındı. İstanbul'a bir matbaa kuruldu. Yapılan bu yenilikleri hazmedemeyenlerin teşviki ile 1730 tarihinde büyük bir isyan çıkarıldı. Tarihte Patrona Halil İsyanı adıyla anılan bu hareket sonunda Lale Devri kapandı.
4- 1723 yılında Osmanlı - İran savaşları başladı. Bu savaşlar aralıklarla 1736 yılına kadar devam etti. 1736 yılında gerçekleşen bir antlaşma ile her iki taraf, 1639 tarihinde yapılan Kasr-i Şirin antlaşmasındaki sınırlarına çekildi.
5- 1742 yılında başlayan İran savaşı iki yıl sürdü. 1776 tarihli İran savaşları ise Osmanlılarla İranlılar arasında yapılan son savaş oldu.
6- 1768 - 1774 tarihleri arasında yapılan Osmanlı Rus savaşları, Osmanlıların yenilgisiyle sona erdi. Savaş sonunda imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması ile Kırım'a bağımsızlık tanındı. Kırım'ın bağımsızlığı

  106