OSMANLILARDA BELEDİYE YÖNETİMİ
Belediye teşkilatları bir ihtiyaçtan doğmuştur. Eskiden şehirlerin bugünkü kadar problemleri yoktu ve o zamanlar ayrı bir belediye teşkilatı kurulmasına gerek görülmüyordu. Ölçü ve tartının denetimi, çarşı, pazar ve esnaf teşekküllerinin düzeni gibi işler, eskiden de mevcut olan hizmetlerdi. Bunlara kadılar bakardı. İznik tarafına işi düşen IV. Murat, yolları onarmadığı için İznik kadısını idam etmişti. Bazı kaza merkezlerine belediye işlerini yürütmek üzere subaşılar atanırdı. Daha sonra mühtesib denilen kişiler bu görevleri üstlendiler. 1867 Vilayet Nizamnamesini müteakip bütün kasabalara belediye teşkilatı kuruldu.
E- 17. YÜZYILDA İMAR FAALİYETLERİ
Bu yüzyılda köy, kasaba ve kaza merkezlerinde çok sayıda cami, mescit, medrese ve sivil binalar inşa edilmişse de o yüzyılın şartlarında köy ve kasaba gibi yerlerde, yerel malzeme ile yapılmış olan eserlerin bugüne kadar varlığını sürdürebilmesi çok zordu. Zamanın eskittiği binaların onarılarak değil de, yıkılıp yeniden yapılarak varlıklarını devam ettirdikleri bilinen bir gerçektir. Eskilerimiz, akıllı davranıp yıkıp da yeniden yaptıkları eserlerin orijinal tabelalarını muhafaza etmek hususunda titizlik göstermişlerdi. Bu sayededir ki, 17. yüzyıl imar faaliyetleri hakkında söyleyecek birkaç söz bulabiliyoruz. 1- Çayeli Büyükköy yolu üzerinde bulunan Haytef Camisinin yeni tabelası, bu caminin ilk defa 1645'de yapıldığını haber vermektedir. 2- Yıkılıp yeniden yapılan Kale Camisinin orjinal kitabesi de titizlikle korunmaktadır. Halit Ağa isimli bir şahıs tarafından yaptırılan bu eski caminin inşa tarihi 1658'dir. 3- Üzerine " Sahib-ul Hayrat ve Hasanat Süleyman Cami-i Şerifi. Sene : 1070" yazılı olan orijinal taş kitabe, Gülbahar Merkez Camisinin girişinde muhafaza edilmektedir. 1659 tarihli kitabenin Gülbahar camisine ait olup olmadığını bilemiyoruz. Çünkü mevcut cami, üzerindeki tabela ismiyle anılmamaktadır; mahalle ismiyle anılmaktadır. 4- 1962 yılında yenilenen Reşadiye Camisinin giriş kapısı üzerinde eski harflerle yazılmış mermer bir kitabe mevcuttur. Bu kitabe "Merhum El Hac Ma'den Ruhuna Fatiha. Sene : 1082" şeklinde yazıldığı için bunun eski bir
104
104 |