3. ARHAVİ KAZASI İLE ATİNA VE HEMŞİN NAHİYELERİ

   1867 yılında yapılan yeni düzenleme ile Atina ve Hemşin kazaları nahiye yapılarak, Gönye ve Hopa nahiyeleri ile birlikte Arhavi kazasına bağlandı. 1869 tarihinde Arhavi Kaymakamı, Kapıcıbaşı Süleyman Bey'di. Arhavi'ye belediye teşkilatı da kurulmuştu. Arhavi ancak üç yıl kaza merkezi olarak kalabildi. 1870 tarihinde idari yapıda önemli değişiklikler oldu. Hopa ve Atina'ya kaza statüsü verilerek Arhavi nahiye yapıldı. Karadere ve Mapavri nahiyeleri kurularak Rize'ye bağlandı. Batum kazasına bağlı olan Acara-i Sufla ve Acara-i Ulya nahiyeleri birleştirilerek, Acarateyn adı altında yeni bir kaza oluşturuldu. (Harita :5)
Hopa ve Artvin kasabalarına 1871 yılında belediye teşkilatı kuruldu. Atina kasabasının ilk belediye başkanı İsmail Ağa idi.
1870 tarihinde yeni kurulan kaza ve nahiyelerle birlikte bölgenin idari birimleri ve yöneticileri aşağıda gösterilmiştir.
Rize Kaymakamı : Osman Bey
Bağlı nahiyeler ve nahiye müdürleri :
a) Kuraiseba Nahiye Müdürü : Osman Ağa
b) Karadere Nahiye Müdürü : Mustafa Ağa
c) Mapavri Nahiye Müdürü : İsmail Ağa
Atina Kaymakamı : Memiş Rüştü Efendi
Bağlıı nahiyeler ve nahiye müdürleri :
a) Hemşin Nahiye Müdürü : Mustafa Efendi
Hopa Kaymakamı : Hacı Kadir Bey
Bağlı nahiyeler ve nahiye müdürleri :
a) Arhavi Nahiye Müdürü : İbrahim Ağa<(b19)r/> b) Gönye Nahiye Müdürü : Ahmet Efendi

   1869 tarihli salnameye göre Atina'da 4 medrese, 54 medrese talebesi, 52 cami, 17 mescit, 52 imam, 52 hatip, 4 müderris, 67 sıbyan mektebi, 1439 sıbyan mektebi talebesi, Hemşin nahiyesinde 1 medrese, 15 medrese talebesi, 15 cami, 40 mescit, 40 imam, 40 hatip, 1 müderris, 1 kilise, 2 rahip, 29 talebesi olan 3 Ermeni mektebi, 1362 talebesi olan 41 sıbyan mektebi mevcuttu.

  19 - Ağa ve Efendi tabirleri bundan sonra çokça karşılaşacağımız iki kelimedir. Bunların anlamına gelince: M. Zeki PAKALIN’ın “Osmanlı tarihi deyimler sözlüğü” adlı üç ciltlik eserinde açıkladığına göre: Tarihin bir döneminde “Ağa” tabiri okuma-yazması olmayan görevliler, “efendi tabiri de okuma-yazması olan görevliler için kullanılmıştır. Yukarıdaki Ağa ve Efendi tabirleri de bu açıklamaya uygun kullanılmış olabilir. 151