kuvvetleri karşısında üç saat kadar dayanabilen savunma birliklerimiz, Salaha istikametinde geri çekilerek Kırklartepe, Selimiye, Yolbaşı ve Kalkandere yolunu takiben İyidere'ye intikal ettiler. Ruslar, 6 Mart günü ikindi sıraları Rize’ye girdi. Taşlıdere çatışmasında şehit düşen üç kahraman, İslampaşa halkı tarafından aynı yerde defnedildi ve bu şehitlerin üzerinde bulunan paralarla Paketleme Çay fabrikasının arkasına düşen bir yerde şehitler çeşmesi olarak bilinen bir hayrat yaptırıldı. 8 Mart 1916 günü Rize’ye gelen Rusların sahil cephesi komutanı general Lyakhov, Rastislav zırhlısının bandosu eşliğinde, Rus gemilerinden atılan 31 pare top atışı ile selamlandı. Sahil Cephesi Komutanı Avni Paşa Trabzon’u mümkün olduğu kadar uzaktan savunma emrini almıştı, Askoroz deresi boyunca mevzilenmeden Rize’yi düşmana bırakmak zorunda kalan Türk kuvvetleri ,İyidere boyunca mevzilenmek için teşebbüs ettiyse de burada ancak 250 kadar askerle 2 makineli tüfek toplanabilmişti. Pazar’ın doğusunda 4000 kişi ile savaşan kuvvetlerimiz henüz toparlanamamıştı. Bu kadar az bir kuvvetle burada tutmanın imkansız olduğu fikrinden hareketle, kuvvetlerimizin, Of’un Baltacı Deresi boyunca mevzilenmesine karar verildi. 9 Marta İyidere’ye çıkan Rus kuvvetleri ile bir çatışma olmadı. Of’un Baltacı deresi boyunca mevzilenen kuvvetlerimizin çoğu gönüllerden oluşuyordu. Bunlar arasında Kuveloğlu Ahmet, Kamburoğlu Şevki, Kamburoğlu Kadir Ağa ve İstipoğlu Maksut gibi Rizeliler de vardı.(Bak Haşim Albayrak: Of Ve Çaykara Tarihi) Her dereyi savunma mevzii yaparak ve her kasabayı savunarak düşmanla çatışmaya giren birliklerimiz, Trabzon savunmasının takviye edilebilmesi için zaman kazanmaya çalışıyordu. Trabzon’un işgal edilmesi planları Rize’de yapıldı. Ruslar, iki tugay gücündeki bir kuvveti Rize’ ye gönderdiler. 40 nakliye gemisiyle gönderilen bu kuvvetler, 7 Nisan 1916 tarihinde Rize’ye ulaştı. Karaya çıkan Rus kuvvetleri, 8 piyade taburu, 1 topçu taburu ve 1 istihkam bölüğünden ibaretti. Takviye alan Rus Kuvvetleri, 34 piyade taburu, 3 süvari bölüğü, 48 top ve12 uçak gücüne ulaşmıştı. Trabzon’a doğru harekete geçen düşman kuvvetleri karşısında kahramanca savunma yapan Türk birlikleri, kuvvetlerinin yarısını şehit vererek, mevziden mevziye çekilerek zaman kazanıyordu. Neticede Türk kuvvetleri iç kesimlere geri çekilmek zorunda kaldı ve 18 Nisan 1916 günü Trabzon düştü.
HALKIN GÖZÜYLE RİZE'NİN İŞGALİ
 7 -Bu çeşme 100. Yıl Çay Paketleme Fabrikasının arkasından geçen yol üzerindedir.
194
194 |