Daha önce belirtildiği gibi Karadeniz'de ticaretin güvenlik altına alınması, Osmanlı deniz siyaseti için çok önemli idi. O devirlerde dünya deniz ticareti Cenevizli ve Venedikli denizcilerin elinde bulunuyordu. Karadeniz'de de ticareti onlar ellerinde tutuyordu. Korsanlık olayları yüzünden de güvenli bir deniz ticareti yapılamıyordu. Eğer Trabzon Devleti ortadan kaldırılırsa kosanlar sığınacak bir liman, Venedik ve Cenevizli denizciler de Karadeniz'de kendilerine arka çıkan bir devlet bulamayacaklardı.
Devletinin tehlikede olduğunu sezen Trabzon İmparatoru İonnes, yukarıda söylediğimiz gibi bir takım ittifak arayışlarına girişti. Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan'la hısımlık kurdu. Kızı Katerina'i Uzun Hasan'la evlendirdi. (1458) Trabzon'un son hükümdarı Davit Komnanos'da Gürcülerle ittifak yaparak Osmanlılara her yıl ödemekte olduğu 3000 altın vergiyi ödemekten vazgeçti. Karaman Beyi ile Osmanlılar aleyhinde anlaşmaya çalıştı. 1460 yılında Roma'yı ziyaret etti. Avrupalıları Osmanlılar üzerine savaşa teşvik ederek bu yolla kurtulmayı denedi. Kalelerini Ceneviz topları ile tahkim etti. 20 bin kişilik asker topladı ve 30 gemiyi savaşa hazırlayıp donattı.
Fatih Sultan Mehmet Trabzon'u almaya karar verdiğinde, başında bulunduğu Osmanlı ordusunu karadan sevk etmiş ve 300 parçadan oluşan donanmasını da Gelibolu Sancak Beyi Kasım Bey komutasında denizden yollanmıştı. Fatih, Trabzon'dan önce yolu üzerinde bulunan Amasra, Kastamonu ve Sinop'u zapt etti; Uzun Hasan'a ait Koyul-Hisar kalesini aldı. Uzun Hasan, annesi Sare Hatun'u Fatih'e elçi göndererek Trabzon Devletine yardımcı olmayacağını bildirdi. Fatih, Sare Hatun'u yanında rehin
45
tutarak kuzeye yöneldi. Ordusunun başında Bulgar Dağlarını aştı. Sarp ve ormanlık bir bölgeden geçerek Trabzon önlerine geldi. Donanmada da bir ay önce Trabzon'a gelmişti. Bu durum karşısında Trabzon İmparatoru Davit Komnanos anlaşma aradı. Kendisine aman verilerek 1500 gençle birlikte İstanbul'a oradan da Edirne'ye gönderildi. Ailesine 300 bin akçe gelir tahsis edildi. Bazı faaliyetlerinin tespit edilmesi üzerine ailesi ile birlikte öldürül-dü. Bir oğlunun Müslümanlığı seçtiği için öldürülmediği söylenmektedir. İmparatorla birlikte Trabzon'dan 500 aile İstanbul'un Fener semtine, yine Lezgi(Laz) denilen bazı aileler de İstanbul'un Beyazıt semtine yerleştirildi. İmparatorla giden veya daha sonra gönderilenler arasında çok sayıda zengin toprak sahipleri, beyler ve yetkili kişiler vardı.
Fatih Sultan Mehmet, Trabzon'un yönetimini Gelibolu Sancak Beyi Kasım Beye bırakarak emrine 400 seçkin asker verdi. Kendisi de bir kaç gün Trabzon'da kaldıktan sonra deniz yolu ile İstanbul'a döndü.
Bazı çağdaş tarihçiler, Trabzon'un fethinin 15 Ağustos 1461 günü ger-çekleştiğini iddia ediyorlarsa da Trabzonlular, Trabzon'un fethini 25 Ekim günü kutluyorlar. Gerçekte Trabzon'un fethinin ayı ve günü bilinmiyor.
2.RİZE'NİN FETHİ
46 |