I  II  III  IV  V  VI  VII  VIII  IX  X  XI  XII  1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  22  23  24  25  26  27  28  29  30  31  32  33  34  35  36  37  38  39  40  41  42  43  44  45  46  47  48  49  50  51  52  53  54  55  56  57  58  59  60  61  62  63  64  65  66  67  68  69  70  71  72  73  74  75  76  77  78  79  80  81  82  83  84  85  86  87  88  89  90  91  92  93  94  95  96  97  98  99  100  101  102  103  104  105  106  107  108  109  110  111  112  113  114  115  116  117  118  119  120  121  122  123  124  125  126  127  128  129  130  131  132  133  134  135  136  137  138  139  140  141  142  143  144  145  146  147  148  149  150  151  152  153  154  155  156  157  158  159  160  161  162  163  164  165  166  167  168  169  170  171  172  173  174  175  176  177  178  179  180  181  182  183  184  185  186  187  188  189  190  191  192  193  194  195  196  197  198  199  200  201  202  203  204  205  206  207  208  209  210  211  212  213  214  215  216  217  218  219  220  221  222  223  224  225  226  227  228  229  230  231  232  233  234  235  236  237  238  239  240  241  242  243  244  245  246  247  248  249  250  251  252  253  254  255  256  257  258  259  260  261  262  263  264  265  266  267  268  269  270  271  272  273  274  275  276  277  278  279  280  281  282  283  284  285  286  287  288  289  290  291  292  293  294  295  296  297  298  299 



  Gaziantep Mebusu Kılıç Ali, Aydın Mebusu Reşit Galip, Rize Mebusu Ali (Ali Zırh olmalı)
Yargılama üç gün sürdü. 14 Aralık günü mahkeme kararını verdi ve karardan iki saat sonra idam hükümleri infaz edildi. İdamların Dalyan Camisi önünde, deniz kenarında bir yerde, yerine getirildiğine dair rivayetler vardır. Bu mahkemede yargılanan 143 sanıktan 8'i idama, 14'ü on beşer yıla, 22'si onar yıla, 19'u beşer yıla mahkum edildiler. Diğerleri beraat e(t2)ti.
Bu olaylarla ilgili olarak Rize'de idam edilen sekiz kişinin isimleri şunlardır: Hareketin reisi olarak kabul edilen Ulucami İmamı Hafız Şaban Hoca, Hareketin silahlı önderlerinden Mahalle Muhtarı Tarakçıoğlu Yakup Çavuş ile İslahiye İmamı Hacı Hasan Efendi, Jandarma karakolunu basan belediye bekçisi Kadir Ağa, Peçeli oğullarından Muhammet, Kamburoğlu Hafız Mahmut, Tarakçı oğullarından nakşi şeyhi Şeyh Numan Sabit Efendi.
Bu olay münasebetiyle yargılananlar arasında Merkez Camii İmamı Hafız Kamil yanında medreselerin açılması ile ilgili dilekçeyi kaleme alan Rize Asliye Mahkemesi Başkâtibi Hafız Osman Efendi ile kardeşi Avukat Hulusi Bey'de bulunuyordu. Hafız Osman Efendi ile Avukat Hulusu Efendi 1933 yılında çıkan bir aftan yararlanarak serbest kaldılar.
30 Aralık 1925 tarihli Cumhuriyet Gazetesi, idam edilen sekiz kişiyi resimleriyle verdikten sonra bu konuda şunları yazmaktadır:
"Rize'den matbaamıza yazılıyor: Köy imamlarının ve bazı mürtecilerin teşviki ile 25-26 Teşrinisinde başlayan isyan, Cumhuriyetin azm ve satveti neticesinde süratle bastırıldı. Bu hareket-i musalahanın seri bir surette itfasında gayur ve fedakar Vali Hurşit Bey ile Jandarma Kumandanı Binbaşı Yusuf Bey, büyük himmet ve gayretleri sebkat etmiştir (ileri gitmiştir).
Hamidiye Kravözörünün der-akab (hemen) Rize’ye gelmesinin de isyanın tenkilinde (cezalandırılıp sindirilmesinde) büyük tesiri görülmüştür. Hulasa, Rize vilayetinde başlayan bu irticai hareket pek kısa bir zaman zarfında tamamen imha edilmiş, halk Cumhuriyet idaresinin satvet ve azametini anlamış, her tarafta sükûnet avdet etmiştir.
İsyan mıntıkasındaki halk, ellerindeki binlerce silahı hükümete teslim sureti ile iğfal edildiklerini kemal-i teessürle arz etmişler ve müşevvikleri lanetle yâd etmişlerdir. Şimdi vilayetin her tarafında fevkalade bir sükunet mevcut olup herkes işiyle ve gücüyle meşgul olmaktadır.

  

  

   5. RİZE MİLLETVEKİLLERİ

  

  

  2 -Ahmet Nedim: İstiklal Mahkemeleri Zabıtları. Ankara-1993 214

 


215
Önceki                  Sonraki