ortaya koyanların riba yasağının sebebine bakmaları gerekmez mi?

Beklide kıyas veya içtihat yöntemiyle varılacak sonuçlara farklı mükellefiyet kavramlarıyla yaklaşmak daha sağlıklı olacaktır. Yani helal veya haram diyeceğimiz yerde, caiz, veya caiz olmayan gibi daha çok hukuk ağırlıklı kavramlarla veya daha başka terimlerle.

Mantık İlmine Göre Kıyas:

Fıkhı mezhepler teessüs etmeye başladığı zaman İslam dünyasında mantık ilimi henüz bilinmiyor ve mantık terimleri de ilmi anlamlarında kullanılmıyordu. Bunların başında kıyas terimi gelmektedir. Fıkıh alimlerinin kıyas dediği şey, mantıkta analoji denilen ve İslam mantıkçılarının sonradan temsil diye adlandırdıkları çıkarım usulü idi. Oysa mantıkçıların kıyas diye adlandırdıkları çıkarım usulü, eski Yunan mantıkçılarının sillojizm dedikleri dedüksiyondur. (Türkçe’de sillojizm için tasım, analoji için de andırma tabiri teklif edilmektedir)

Sonraki asırlarda durumun farkına varan Müslüman mantıkçılar, fıkıhçıların kullandığı kıyas terimine açıklık getirmişler, buna temsil demişlerse de, kıyas terimi usul ve fıkıh alimleri tarafından eski anlamında kullanılmaya devam edilmiştir. Sillojizm anlamındaki kıyasa da-fıkıh bilginlerinin kullandıkları kıyastan ayırabilmek için- sonucunun zorunlu olmasına binaen kıyas-ı burhanî demişlerdir.

Fıkıhçıların kullandığı kıyas tabirinin hangi anlamda kullanıldığını iyice kavrayabilmek için, mantıkta kıyas