1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  22  23  24  25  26  27  28  29  30  31  32  33  34  35  36  37  38  39  40  41  42  43  44  45  46  47  48  49  50  51  52  53  54  55  56  57  58  59  60  61  62  63  64  65  66  67  68  69  70  71  72  73  74  75  76  77  78  79  80  81  82  83  84  85  86  87  88  89  90  91  92  93  94  95  96  97  98  99  100  101  102  103  104  105  106  107  108  109  110  111  112  113  114  115  116  117  118  119  120  121  122  123  124  125  126  127  128  129  130  131  132  133  134  135  136  137  138  139  140  141  142  143  144  145  146  147  148  149  150  151  152  153  154  155  156  157  158  159  160  161  162  163  164  165  166  167 



  

  tirmek ve bununla insanları bağlamak ne ölçüde ilmî bir duruş olur?.. İlmi bir tavır sergileyebilmek için, bir konudaki rivayetlerin bütününü, hatta bunların versiyonlarını gözden geçirip, olayın gerçek illetini ve vaaz ediliş sebebini dikkate almak ve böylece bir sonuca ve çözüme ulaşmak gerekir. Bilhassa bir tek rivayet zinciri ile rivayet edilen haberlere dikkat edilmelidir. Çünkü bu ravilerin dünya görüşlerini bu haberlere yansıtmaları durumunda, haberin aslına ulaşmak mümkün olamamaktadır. İmam Müslim, eserini bu görüşle ele almış ve zamanına ulaşan hadislerin versiyonlarının yüzlercesine eserinde yer vermiş ve bu tutumuyla haberin aslına ulaşmak istemiştir. Büyük hadis kitaplarının tedvin edildiği çağda, hicri üçüncü yüzyılda yaşayan İbni Kuteybe’de bu duruma işaret etmiş ve şöyle demiştir:“Bir hadis ravisinin tahrif, ziyade ve noksanda bulunmasından da emin olunamaz”(20)

  Bir tek olayda vuku bulan bir yasağın umuma şamil kılınması, ayrıca üzerinde durulması gereken bir konudur. Eğer Peygamberimiz (as) Efendimiz resim yapmayı yasaklamış olsaydı, bunu diğer bazı olaylarda olduğu gibi ilan etmiş olmaz mıydı? Canlı tasvirlerin çarşı pazarda satılmasını ve evlerde bulundurulmasını yasaklayan başka haberlere rastlamıyoruz. Diğer yanda Hz Ayşe hadisiyle resim yapmanın yasaklandığını kabul etsek bile, hadisin haber-i vahit olması dolaysıyla Hanefi Mezhebince ancak tahrimen mekruh olması gerekir.

  

  c) Hadislerin birbiriyle tearuzu, hazarda ve seferde olma durumu ve olağanüstü şartlar hukuku

  

  20 İbni Kuteybe. Te’vilü Muhtelif-il Hadis. Tercüme eden: Hayri Kırbaşoğlu. Sayfa: 171 61

 


61
Önceki                  Sonraki