Orhan Naci AK

  1530 tarihli icmal defterinde çokça geçen bazı sözcüklerin anlamları şöyledir:

   Mücerret: bekar,

  Bive: dul erkek.

  Baştina: Devletin arazisini kendi arazisi gibi işleyen toprak sahibi çifçi.

  Asiyap: Değirmen

  Hasıl: Akçe cinsinden toplam vergi geliri.

  Müslüman-ı nev: Yeni Müslüman olmuş kimse.

  Müsellem: Vergiden muaf yetişkin erkek. Müsellem-i kadim. Eskiden beri müsellem olanlar.

  Kebran: Gayrı Müslim, Hıristiyan

   Hisse: Bazı karye isimlerinin başında ‘hisse’ diye bir deyim bulunmaktadır. Bazı karyeler vergi geliri ve tahsis edilen timar erbabı bakımından bölümlere ayrılır. Bölümlere ayrılan karyelerin isimleri birden fazla yerde geçer. Örneğin Salaruha karyesinin bir bölüm geliri Trabzon beyine ve diğer bir bölüm geliri de timar erbabına tahsis edildiği için bu karyenin ismi birden fazla yerde geçer.

  A)KAZA-İ RİZE

  (Aşağıdaki bölümde karyelerin o dönemdeki nüfus yapıları ve bazı vergi gelirleri konusunda fikir sahibi olabileceğiz.)

   1-An-Karye-i Emare: (Burası Hamzabey Mahallesi dahil Rize’den Askoros Deresine kadar olan kısım olmalı.

  42 Bu bölümde, Trabzon Sancak Beyine tahsis edilen gelirler gösterilmektedir. Mirliva, Livabeyi yani sancak beyi demek. Mirlüvaya tahsis edilen gelirler yüz bin akçeyi aştığından has olarak isimlendirilmiştir.