Rize’nin Yönetim Tarihi.

  SÖZLÜK

   Asel: Bal

  Asesbaşı: Osmanlılarda zabita veya polis gücü gibi güvenlik görevlilerinin başı, zabıta müdürü veya emniyet müdürü.

   Bive: Dul erkek anlamında

   Bevvab: Kapıcı

  Dizdar: Kale Dizdarı. Kale komutanı demektir.

  Gulam-ı mir: Sancak beyinin yanında ve hizmetinde bulunan kimse demektir. Onun kapı halkından sayılır.

  Kadı: Osmanlı İmparatorluğu döneminde bütün hukuki davalara bakan kadı, aynı zamanda kazanın en büyük yöneticisidir. Mahkemelerdeki davalardan başka, kazanın bütün sicil kayıtlarını tutar, belediye işlerine bakardı. İç ve dış güvenlik sorunları seraskere aittir. Kazada subaşı varsa imar işleri ile belediye görevleri ve şehrin zabıta işleri subaşıdan sorulurdu. Kadı aslında ücretini yevmiye olarak alan bir devlet görevlisi idi. Kazanın büyüklüğüne göre kadının ücreti yevmiye olarak 40 ila 150 akçedir. Sancak merkezlerindeki kadıların ücretleri yevmi 300 akçeye kadar çıkar. Kadılıkta en yüksek maaş, yevmi 500 akçedir. Bu da bir sancak beyinin timarına denk bir büyüklüktür.

   Kethüda: Bir işe memur olan görevli demektir. Yerine göre müsteşar, yerine göre özel kalem müdürü, yerine göre yardımcı, yerine göre memur ve yerine göre kahyadır. Kale kethüdası, kale dizdarı yanı kale kethüdasının yardımcısı veya kalenin iaşe işlerine bakan memur veya kahyadır. Örneğin Hemşin Aşağı kale dizdarı günde 12 akçe, kethüda 7, imam 6, neferler 4 akçe yevmiye almaktadır.

  Kethüdayeri: Kethüda yardımcısı demektir.

  Mücerret: Vergiye tabi bekar erkek.