Orhan Naci Ak

  sürdürmüştür.(5) Kale muhafızlarının Rize kazasına tabi karyelerde timarları bulunuyordu. Yani Rize’deki muhtelif karyelerden bunlara vergi gelirleri tahsis edilmişti. Rize Kalesinin 1530 tarihindeki durumu ile ilgili malumat bu kitabın (1530 Tarihinde Rize ) başlığı altındaki bölümünde görülebilir.

   Özet olarak söylemek gerekirse Fetihten sonraki ilk kayıtlardan Rize ve Laz diye iki ayrı kaza teşkil edilmiş olduğunu biliyor, fakat Atina ve Hemşin bölgelerinin kaza olup olmadıklarına yeterli delil bulamıyoruz. Atina ve Hemşin’in ayrı ayrı zaimleri vardı. Fakat bir bölgede zaim bulunması buranın kaza olmadığını göstermiyordu. Çünkü, 1515 tarihli ve 52 numaralı Tapu Tahrir Defterleri, Atina ve Hemşin’in birer kadılık mıntakası olduğunu göstermiş olmasına rağmen, ayrıca zaimleri bulunduğunu da belirtmiş bulunuyordu.(6)

  O dönemde Rize, Laz Atina ve Hemşin’in birer seraskeri olduğuna dair kayıtlar da mevcuttur.(7)

  Zaman geçince timar sahipleri değişse de yönetim usulü değişmiyordu. Timar sistemi varlığını Tanzimat dönemine kadar devam ettirmiş ve bu usul ancak yeni

  5 Trabzon Ahkam Defteri cilt: 1 Sahife 179 da Rize Kalesi erlerinden Abdullah’ın timarından bahsedilmektedir (tarih: 1756). Kasım Anıt. Kaynaklarda gösterilmiş yüksek lisan tezi.

  6 Prof. Dr. Tayip Gökbilgin. XVI. Yüzyıl Başlarında Trabzon Livası ve Doğu Karadeniz Bölgesi. Belleten: Cilt 26, Sayfa: 293-337

  7 -1486 tarihli Trabzon Sancağı Tapu Tahrir Defteri 445. sayfasında yeniçeri cemaatinden Trabzon Sancak Beyi kapı halkından İsmail Bosna adlı şahsin Hemşin seraskeri olduğu ve Atina’nın Vulat Karyesinde timarı olduğu kayıtlıdır.