Orhan Naci AK

  CUMHURİYET DÖNEMİ

   a)Rize’nin Vilayet Olması ve Bir Süre Artvin’le Birleşerek Çoruh Vilayeti Adını Alması

   Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşundan beri Vilayetlerin bir alt yönetim basamağı durumunda olan sancakların varlığına, 20 Nisan 1924 yılında çıkarılan bir kanunla son verilmiş ve bütün sancaklara (çok azı müstesna) vilayet statüsü kazandırılmıştır. Bu cümleden olarak Lazistan Sancağı da isim değişikliğiyle Rize Vilayeti adını almıştır. Bu vilayet Sarp sınır kapısından İyidere’ye kadar olan bütün sahil şeridini içine alıyordu. O dönemde Hopa kazasının Kemalpaşa, Arhavi ve Viçe nahiyeleri, Atina kazasının Ardeşen ve Hemşin nahiyeleri, Rize Merkez kazasının Mapavri, Karadere ve Kuraiseba nahiyeleri vardı. Artvin ayrı bir vilayet olarak kurulmuştu. Yeni kurulan bu vilayetin de Şavşat, Borçka ve Yusufeli olarak üç kazası bulunuyordu.

   20 Mayıs 1933 tarihinde kabul edilen 2197 sayılı kanunla Rize ve Artvin Vilayetleri birleştirildi ve merkezi Rize olan Çoruh vilayeti teşekkül ettirildi. .Bu durum Rize’de sevinç ve Artvin’de üzüntü yaratmıştı. Çünkü Artvin, bu yeni düzenleme ile vilayet olma özelliğini kaybediyordu.

   1936 yılında bu durum düzeltildi. Çoruh vilayet merkezi Artvin’e taşındı ve Rize ayrı bir vilayet olarak kaldı. Fakat bu yeni gelişmeden Rize Vilayeti zararlı çıkmıştı. Çünkü Fındıklı dahil Fındıklı’dan Sarp hudut kapısına kadar olan bütün sahil kesimi, Artvin’e, o zamanki adıyla Çoruh Vilayetine bağlanıyordu. Bu defa Rize vilayeti küçülmüş ve