I  II  III  IV  V  VI  VII  VIII  IX  X  XI  XII  1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  22  23  24  25  26  27  28  29  30  31  32  33  34  35  36  37  38  39  40  41  42  43  44  45  46  47  48  49  50  51  52  53  54  55  56  57  58  59  60  61  62  63  64  65  66  67  68  69  70  71  72  73  74  75  76  77  78  79  80  81  82  83  84  85  86  87  88  89  90  91  92  93  94  95  96  97  98  99  100  101  102  103  104  105  106  107  108  109  110  111  112  113  114  115  116  117  118  119  120  121  122  123  124  125  126  127  128  129  130  131  132  133  134  135  136  137  138  139  140  141  142  143  144  145  146  147  148  149  150  151  152  153  154  155  156  157  158  159  160  161  162  163  164  165  166  167  168  169  170  171  172  173  174  175  176  177  178  179  180  181  182  183  184  185  186  187  188  189  190  191  192  193  194  195  196  197  198  199  200  201  202  203  204  205  206  207  208  209  210  211  212  213  214  215  216  217  218  219  220  221  222  223  224  225  226  227  228  229  230  231  232  233  234  235  236  237  238  239  240  241  242  243  244  245  246  247  248  249  250  251  252  253  254  255  256  257  258  259  260  261  262  263  264  265  266  267  268  269  270  271  272  273  274  275  276  277  278  279  280  281  282  283  284  285  286  287  288  289  290  291  292  293  294  295  296  297  298  299 



  fetihten önce bu bölgeye yerleşik Müslümanlar değil, belki fetihten sonra bu bölgeye göçle gelen Müslümanlar kasdediliyor. Çünkü, fetihten önce bölgede yerleşik Müslüman bulunmuyordu. 6467 Hristiyan hanenin 1303'ü özel arazi sahibi idi. Bunlara baştine deniyordu. Müslümanlardan 8 hane, Hristiyanlardan 54 hane vergiden ve her türlü mükellefiyetten bağışlanmıştı.
Atina kazasının köy sayısı aynı, fakat hane sayısı azdı. 30 karyede 584 Müslüman haneye karşılık 3096 Hristiyan hane bulunuyordu. Trabzon sancak beyine ve tımar erbabına tahsis edilen vergi gelirleri de 293.550 akçe seviyesinde idi.
Atina'daki Müslümanların 468'i yeni Müslüman, 114 hanesi kadim Müslüman , 2 hanesi özel arazi sahibi Müslüman’dı. Ayrıca, burada 5 hane mütekait sipahi yaşıyordu. Hristiyanların 474'ü Baştine resmine tabi özel arazi sahipleri idi. Bunların dışında 33 Hristiyan hane vergiden muaf tutulmuştu.
Hemşin kazasında 34 karyede 214 Müslüman haneye karşılık 457 Hristiyan hane mevcuttu. Hemşin toprağının alanı geniş, köy sayısı fazla fakat hane sayısı azdı. Hemşin'de Müslüman nüfusun Rize ve Atina köylerinden daha fazla olması dikkat çekicidir. Muhtemeldir ki Hemşin bölgesi, İspir'le irtibatlı olması münasebetiyle Müslümanlıkla daha önce tanışmıştı (veya burada Müslüman olarak okuduğumuz kelime vergiden muaf kimseler anlamında müselleman olarak okunmalıdır). Yukarıda belirtildiği gibi Hemşin kazasının vergi gelirleri köylerle ilişkilendirilmemiş, ''Ber mücib-i hükm-ü Humayun ber vech-i maktu'' ifadesi mucibince toplu olarak 17.000 akçe gösterilmişti.
Defterin bu bölümünde Hemşin'de bulunan kale erlerine tahsis edilen gelirlerin hangi karyelerden ve nasıl temin edildiğine dair bir kayda rastlanılamadı. Yalnız Kanuni Sultan Süleyman, 1560 tarihinde Trabzon Sancağı gelirlerini yazan Kasım Beye gönderdiği bir Hükm-ü Humayunla (Başbakanlık Osmanlı Arşivi.Mühimme Tasnifi. 3. Defter) iç kesimlerde yer alan altı kalenin muhafızlarına kendi hassından 150.000 akçelik bir gelir tahsis ettiğini bildirmişti ve bunun böylece kayda geçmesini istemişti. Bu altı kale arasında Kale-i Zir ve Kale-i Bala da bulunmaktaydı.
Yukarıda ismi geçen muhasebe defteri , tapu tahrir defterleri gibi bir karyede bulunan hane sahiplerinden başka ''mücerred'' ve ''bive'' tabir edilen yetişkin erkekleri de gösterir. Mücerred, yetişkin bekâr erkek, bive ise dul erkek demektir. Mücerredler ve biveler ayrıca vergiye tabi

  olduklarından adı geçen defterlere yazılırlardı. Aşağıdaki listede bekar ve

  68

  

 


68
Önceki                  Sonraki