Bölgede geçim, hayvancılığa ve ticarete dayanıyordu. Barıştan sonra bölgedeki kaleler Romalı askerlerle doldu ve ticaret Bizanslı komutan ve tüccarların eline geçti. Bizanslıların baskısına dayanamayan Lazlar, Bu sefer de yardım için Sasanilerin hükümdarı I. Hüsrev’e baş vurdular. Hüsrev’in ordusu 542 yılında Lazistan’a gelip Petra Kalesini kuşatıp aldı. Bu defa da İranlıların baskısı başlamıştı. Baskı artınca Bizans İmparatoru Justinyan’a (529-565) müracaat ettiler. Bizans İmparatorunun gönderdiği yedi bin kişilik ordu 551 yılında Petra kalesini geri aldı. İki devletin Lazika üzerine yaptığı savaşlar uzun zaman devam etti ve ancak 561 yılında barış sağlanabildi. Yapılan anlaşma ile İranlıların Lazistan’dan çekilmelerine karşılık Bizans İmparatoru Justinyan’ın Sasanilerin hükümdarı I. Hüsrev’e yılda 30 bin solides ödemesi gerekiyordu.

   Bu savaşlar sırasında Bizans ordusunda bulunan Bulgar Türklerinden bir gurubun bölgede kaldığı ve bölgede bulunan Balkar ve Bulgar dağlarına isimlerini verdikleri söylenmektedir.

   3-BİZANSLILARIN İRANLILARLA VE MÜSLÜMANLARLA SAVAŞLARI

   İran’la Bizans arasında 561 yılında yapılan barış anlaşması, 50 yıl kadar sürdü. 611 yılına gelince iki devlet arasında savaş yeniden başladı. İlk hamlede İranlılar; Suriye Kudüs ve Antakya’yı işgal ederek üsküdar’a kadar ilerlediler. 618 yılında İskenderiye düştü. Bu savaşlar, Peygamberimizin Müslümanlığı Mekke’de yaymaya başladığı yıllara rastlar. İranlılar karşı-sında sürekli geri çekilen Bizans kuvvetleri, neticede toparlanarak (622-628) İranlılara galip geldiler. İmparator Heraklius bu galibiyet için Kafkas kabilelerinin yardımını temin etmişti.(34) Bu savaşlardan haberdar olan Müslümanlar, Ateşperest İranlılara karşı Ehl-i Kitap’tan Bizanslıların üstün gelmesini arzu ediyorlardı. Peygamberimizin komşu ülke emirlerine yazdığı mektuplardan birisi de yukarıda ismi geçen Heraklius’a yazılmıştı.

   İranlıların saldırılarını bertaraf eden Bizanslılar, bu defa Müslümanların tazyiki ile karşılaştılar. Daha Hz Osman zamanında Suriye Filistin ve Mısır gibi geniş ülkeler Müslümanların eline geçmişti. İstanbul kuşatıldı ise de alınamadı. Muaviye dönemine kadar Müslümanların üstünlüğü devam etti. 677 yılında yapılan bir anlaşmadan sonra Müslümanların Anadolu toprakları üzerindeki ilerleyişi yavaşladı. Anadolu topraklarının Müslüman-lıkla tanışması için Sultan Alpaslan’ın beklenmesi gerekecekti.

  34 -A.A. Vasile. Bizans Tarihi. Ankara-1943 (Çeviren Arif Müfit Mansel.) 30