54

   5. FETİHTEN SONRA HEMŞİN

   1486 tarihli tahrir defterinde Hemşin'in Rize ve Atina gibi, karye isimleri ve hane sahipleriyle birlikte yazılmadığını ve bunun muhtemel sebeplerini yukarıda izah etmiştik. Hemşin kelimesini, sadece Hemşin zaimine tahsis edilen zeamet sebebiyle birkaç yerde okuyabiliyoruz. 1486 tarihinde Hemşin zaimi Trabzon Sancağı Beyi kapı halkından Karaca isimli bir şahıstı. Bu şahsa Trabzon Sancağının muhtelif karyelerinden tımarlar verilmişti.
1530 tarihli Muhasebe-i Vilayet-i Rum ve Karaman defterine göre Hemşin'in 34 köyü vardı. Hemşin köylerinde hane sayısı azdı. Bunların bir kısmı Hristiyan bir kısmı Müslüman veya müsellemdi. 1486 tarihinden 1530 tarihi arasında geçen 46 yılda bölgede önemli değişikliklerin olmadığını sanıyoruz. Hemşin bölgesi bundan sonraki bölümde daha tafsilatıyla yer alacaktır.

   6. FETİHTEN SONRA LAZ KAZASI

   Işıklı köyü dahil, Işıklı köyünden Kise Kalesi'ne kadar olan yerler, Laz kazasının içinde yer alıyordu. Lakin kaza merkezinin neresi olduğunu bilmiyoruz. Daha sonraki devirlere Arhavi'yi Laz kazasının merkezi olarak göreceğiz. Laz bölgesi, Rize'de olduğu gibi bir kadı tarafından yönetiliyordu. Ayrıca bir de seraskeri vardı. O tarihte Laz bölgesinin kadısı Mevlana Hüsamettin idi. Laz bölgesinde Kise ve Arhavi kalelerinden başka 32 yerleşim biriminin ismi geçmektedir. Bu yerleşim yerleri bazan Karye ve bazan da Feri olarak isimlendirilmiştir. Feri tabiri "bağlı" veya "semt" anlamında kullanılmış olmalıdır. 32 yerleşim biriminden bugün hala hatırlananlar şunlardır:

  Yerleşim Yeri 

  Hane Sayısı 

   

  Ğere (Işıklı köyü) 

  81 Hane 

   

  Kisse( Hopa’ya 1 km kala bir köy) 

  69 Hane 

   

  Viçe (Fındıklı ilçe merkezi) 

  36 hane 

   

  Sümle (Fındıklı Sümer köyü) 

  62 Hane 

   

  Arhavi( Arhavi İlçe merkezi) 

  36 hane