alakasının bulunmadığını söyler. Rıza Nur’a atfen Kolhların Koman

  Türklerinden bir oymak olduğunu ve ta Asurlular zamanında (M.Ö. 1183-1093) Karadeniz kıyılarına gelip yerleştiklerini belirtir.(24)

   Meydan Larus ve Kültür Ansiklopedileri, Rize Kalesi’nin Pontus Krallığı zamanında yapıldığını söyler. Eğer bu iddia doğru ise Rize Kalesi’nin M.Ö. 180 ila 64 tarihleri arasında yer alan bir zaman dilimi içinde yapılmış olması gerekir. M.Ö. 120-64 yılları arasında Pontus Krallığı yapmış olan Büyük Mithradedes, bölgenin maden ve kerestelerinden yararlanıyordu. Rize Kalesi’nin de bu dönemde ticaret ağırlıklı bir konaklama yeri olarak yapılmış olması mümkün görülüyor.

   Rize Kalesi Büyük Justinyan (527-565) zamanında da önemli bir tamirat görmüş ve muhtemelen genişletilmişti. Burada bahsedilen kalenin, Piriçelebi mahallesinin üst yanını teşkil eden ve Vali Konağının bulunduğu tepede yer alan “Kale-i Köhne” olduğunu tahmin ediyoruz.

   Bu günkü Rize kalesine gelince bu kaleyi inceleyen uzmanlar, bu kalenin duvarları ile Alexsios II (1297-1330) döneminde yapılan Trabzon Kalesi’nin batı surları arasında benzerlikler kurarak Rize Kalesi’nin de bu dönemde yapıldığını veya esaslı bir onarımla yenilendiğini söylüyorlar.

   Halk arasındaki yaygın kanaate göre Rize Kalesi Cenevizlilerden kalmadır. Rize halkının Trabzon İmparatorluğu yerine Cenevizlileri zikretmesi dikkat çekicidir. Cenevizliler ve Venedikliler Trabzon İmparatorluğunun izniyle Karadeniz kıyılarında ticaret yapıyorlar ve bu arada Rize’ye de sık sık uğruyorlardı. Bu nedenle Rizelilerin Trabzonlu Rumlardan ziyade Cenevizlileri tanımış olmaları doğal karşılanmalıdır. Nitekim Cenevizliler veya Trabzon İmparatorluğunun kurucuları olan Rumlar, her ikisi de Rize halkına yabancı idi.

   C-ROMA DÖNEMİ (M.Ö.64 – M.S. 395)

   1-DOĞU KARADENİZ HALKLARI VE YERLEŞİM YERLERİ

   Ksenofon’dan sonra Doğu Karadeniz bölgesinden ilk bahseden yazar Strabon olmuştur. Amasyalı tanınmış bir aileden gelen Strabon (M.Ö. 64- M.S. 23), Yunanistan, Roma ve Mısır’ı dolaştıktan sonra 17 kitaptan oluşan Coğrafya adlı eserini yazmıştır. Bu eserin XII. Kitabı Doğu Karadeniz Bölgesinden bahseder.(25)

  24 - Mahmut Goloğlu. Anadolu’nun Milli Devleti Pontus

  25 -Strabon. Coğrafya. XII. Kitap (Çeviren: Adnan Pekman) İstanbul-1987 16