Trabzon İmparatoru Mihael zamanında (1344-1349) Duharlı oymağı beyi Yusuf Bey (1346), emrindeki bir gurup Türkmen’le birlikte Ünye ve sonra da Hegeios Evgenios’u alarak Trabzon surlarına kadar ilerledi. Yapılan savaşta şehit düştü. Kadınları ve kardeşleri esir oldu. Bunun üzerine Yusuf Bey’in intikamını almak isteyen Akkoyunlu Tur Ali Bey, Trabzon’a hücüm ederek Duharlı oymağının mallarını kurtardıktan sonra İmparatorun kızını da esir alarak geri döndü (1348).

   İmparator III. Aleksios (1349-1390), Türkmen saldırılarını bertaraf edebilmek için siyasi evlenmelere baş vurdu. Kızkardeşi Despina Maria’yı Tur Ali Bey’in oğlu Tuğrul Bey’le (1352), diğer bir kız kardeşi Teodoro’yu

  Ordu Hakimi Hacı Emir’le, Kızı Evdokia’yi da Kelkit havalisi beylerinden Emir Tacettin ile evlendirdi. Trabzon Devleti, vergi vermek ve gerektiğinde kuvvet göndermek üzere Akkoyunlularla antlaşma yaptı.

   8- ŞEYH CÜNEYD’İN TRABZON’U FETHETME TEŞEBBÜSÜ

   Şeyh Cüneyd, Şii şeyhlerinden Şeyh İbrahim’in oğludur. Yıllarca Ana-dolu’daki Türkmenler arasında dolaşmış ve binlerce Türkmen’i kendisine bağlamıştı. Adamlarıyla birlikte Anadolu’da yurt tutup bir yere yerleşmek istemişse de aşırı fikirleri ve imamet etme davası yüzünden kendisine yurtluk verilmemiş, bir yere yerleşme teşebbüslerinde muvaffak olamamıştı. Şeyh Cüneyd Uzun Hasan’ın kız kardeşi Begin ile evlenmiş, Begin’in oğlu Haydar dünyaya gelmiş ve Haydar’dan da Şah İsmail doğmuştu. Bu duruma göre Şeyh Cüneyd Uzun Hasan’ın eniştesi ve Şah İsmail’in dedesi olmaktadır.

   Şeyh Cüneyd, Anadolu’ya yerleşecek yer bulamayınca, adamlarıyla Kelkit’e gelmiş ve Niksar Emiri Tacettin ile oğlu Mehmet Beyle anlaşarak Trabzon’u fethetmeyi kararlaştırmıştı. Trabzon’da bir devlet kurup adamlarıyla buruda yerleşmek istiyordu. Anadolu’daki müritlerine haber gönderip tahmini 20 bin kişi kadar bir silahlı gurup toplayarak Trabzon üzerine yürüyünce (1454), Trabzon İmparatoru IV.Yuannis, mukabil tedbirler düşündü. Deniz ve kara kuvvetleriyle devletin bütün ileri gelenlerini toplayarak Cüneyd’in ordusuna karşı çıktı. Aya Fukos manastırı yakınında Cüneyd’in ordusu ile karşılaşarak yenildi. Cüneyd’in askerleri, IV. Yuannis’in karargahını yağmalayarak askerlerinin bir kısmını esir ettiler. Şeyh Cüneyd, Trabzon’u kuşatıp almak için taarruz ettiyse de bunda muvaffak olamadı. Üç gün süren muhasarayı kaldırarak Kelkit bölgesine geri döndü. Fatih Sultan Mehmet Üzerine kuvvet gönderince Hasankeyf taraflarına kaçtı. 1460 yılında Karakoyunluluların elinde bulunan Şiran kuvvetleriyle çarpışırken öldü.(49)

   9- OSMANLILAR VE TRABZON DEVLETİ

  49 İslam Ansiklopedisi 43