Venedik ve Cenova İtalya’ da iki şehirdir. Venedik şehrini başkent yapan Venedik Cumhuriyeti, 697 yılında kurulmuştu. Ticaretle zengin olan ve zaman zaman Cenovalı tüccarlarla rekabet eden Venedikliler, 1866 yılına kadar siyasi varlıklarını sürdürmüşlerdi. Moğollar döneminde doğuya

   giden yolların emniyet altına alınması Trabzon- Tebriz ticaret yolunu canlandırmıştı. Venedikliler ve Cenevizliler, Bizanslıların ve Trabzon Devletinin izniyle Karadeniz’de ticaret yapıyorlardı. Bu ticaretin Venedikli ve Cenevizli tüccarlar kadar Trabzon şehri de istifade ediyordu. Aleksios II zamanında 1306 tarihinde bir ticaret antlaşması için Trabzon’a gelen Cenevizli tüccarlar, Trabzon devletinin istediği vermek istemeyince aralarında vuku bulan anlaşmazlık kavgaya dönüşmüş ve bu sırada Cenevizliler şehri yakmışlardı. Bu yangında Cenevizlilerin 12 gemi yükü malı da yanmıştı. Sonunda Trabzon devletinin istediği vergiyi vermek suretiyle aralarında anlaştılar.

   1349-1355 yılları arasında Venedikli ve Cenevizli tüccarlar, aralarında kıyasıya savaşarak birbirlerine büyük zararlar vermişlerdi. 1364 yılında Venediklilere yeni imtiyazlar verilerek Karadeniz’de ticaretin canlanmasına çalışılmıştı. Venedikli ve Cenevizli tüccarlarla Trabzon devleti arasında bu tarihten sonra da birbirlerine zarar verecek seviyede savaşlar olmuştu.

   4-TRABZON RUM DEVLETİNDE BAZI İÇ OLAYLAR

   Trabzon’da Tzanichitis, Kamachenos ve Daronitos isimlerini taşıyan bazı güçlü ailelerin ve bunlara mensup beylerin saray ve iktidar mücadelelerine karıştıklarına şahit oluyoruz. Tzanichitis ailesi, Trabzon çevresindeki dağlarda dağınık bir şekilde yaşayan ve kendilerine Çan’lar da denilen Tzan’lar kabilesinden olmalıdır. Trabzon çevresindeki dağlarda dağınık bir şekilde yaşayan Çanlar, dağlardan sahillere inip yağmalama hareketlerine girişiyor, insan ve hayvanlara zararlar veriyorlardı. Sözde Trabzon Devletine bağlı olan bu insanları itaat altına almak çok zordu. Bu duruma İspanyol elçisi Klaviyo da şahit olmuştu. (1405)

   Trabzon Devletinin saray tarihçisi Panaratos’un eserini inceleyen Sürmene Tarihi yazarı Mehmet Bilgin’in belirttiğine göre Trabzon Trabzon İmparatoru 1366 ve 1367 senelerinin yaz aylarında 2000 kişilik bir kuvvetle Trabzon yaylalarına iki sefer düzenledi. Amacı buralarda konaklayan Tükmenler’e ve bu dağlarda yaşayan Çanlar’a göz dağı vermekti