adı geçen esere göre, Osmanlı Donanması, hicri 1115, miladi 1703 yılında Gürcü seferine giderken fırtına korkusundan bahara kadar Rize limanına sığınmıştı. O dönemde Rize'nin Osmanlı donanmasını askerleri ile birlikte barındırabilmesi dikkat çekicidir. Cezairli Kaptan Ali Paşa'nın 1714 - 1718 yılları arasında Rize'de bir cami yaptırdığına bakılırsa Osmanlı donanmasının Rize'yi sık sık mekân tuttuğu görülür.
18. yüzyıl Rize'sini ve Rize'de olup bitenleri anlayabilmek için Osmanlı arşivinde bulunan Ahkâm Defterlerinin incelenmesi gerek. Bu defterler, İstanbul hükümeti tarafından kaza kadılarına gönderilen yazı, hüküm ve emirleri içerir. İstanbul'dan kazalara gönderilen bu emirler, Ahkâm Defterlerine kaydedilir ve halka duyurularak gereği yapılırdı. Başbakanlık Osmanlı arşivinde Trabzon Eyaletine ait 12 adet Ahkam Defteri bulunmaktadır. Bu defterler içinde Rize kadısına gönderilen hükümler de yer alır. Bu hükümleri inceleyerek Rize'nin sosyal hayatına ait hususları tespit etmek şimdilik mümkün olamamıştır. Ahkam Defterlerin içeriğini belirten bir örnek olmak üzere Rize kadısına gönderilen bir hükmü özetleyerek ve günümüz Türkçesine çevirerek aşağıya alıyoruz. 1753 tarihini taşıyan bu yazı, Kalkandere ilçemizin Apancane yani Fındıklı Köyüyle ilgilidir.
Rize Kadısına Hüküm ki :
Rize kazasına tabi Apancene adlı karye sakinlerinden Mahmut isimli bir kimse gelip kendi tasarrufunda olan arazisine, aynı karye sakinlerinden Mustafa isimli bir kimsenin su harkı açtığını ve buradan kendi tarlasına su akıttığını, bu durumu Şeyhulüslama arzederek davasına uygun fetva aldığını söyleyerek şikayette bulundu. Şer-i şerife muhalif ihdas edilen su harkının zararının önlenmesi gereği hususundaki Hükm-i Hümayun mahalline yazıldı. Sene : 1167. (Belge : 7)

   E- 18. YÜZYIL ESERLERİ

   1. CAMİLER VE KÖPRÜLER

   18. yüzyıl eserleri adı altında camiler, köprüler, bir de mezar kitabelerinden bahsedeceğiz.
1- Piriçelebi mahallesinde bulunan Şeyh Camisi, ilk şekliyle El-Hac Muhammed Efendi tarafından 1711 yılında yaptırılmıştı. Bu caminin önünde bir mezarlık ve bir türbe vardı. Eski cami yıkılarak 1965 yılında yeniden inşa edilmiştir.

  114