(Harita 3)

4. FETİHTEN SONRA ATİNA KAZASI

Atina kazasının 30 köyü bulunmasına rağmen 1486 tarihli Tapu Tahrir defterinde sadece 25 yerleşim yerinin ismi geçmektedir. Bu isimlerden günümüze kadar gelebilenler şunlardır:
1- Mamakivat (Irmakköy), 2- Hudise (Kesikköprü), 3- Anaraş (Aktepe-Darılı), 4- Tavelvat (Tütüncüler), 5- Kostenıvat (Dernek), 6- Vanek (Örnek-Melyat), 7- Papat (Papatya), 8- Dutha (Tunca), 9- Cığam (Aşağı Durak-Yukarı Durak), 10- Carcevat (Akmescit), 11- Ciğalevat (Boğazlı), 12- Vakos (Yamaçdere).
Atina'da 260 haneli Tavgat veya Tugat denilen karyede 4 Hristiyan hane reisi : Hızır, İskender, Ali, Hasan; Tavelvat denilen karyede 2 Hristiyan hane reisi Ahmet ve İbrahim adlarını alarak Müslüman olmuşlardı. Anaraş karyesinde de 7 Hristiyan aile Müslümanlığı seçmişti.Tavgat Anaraş'tan sonra en kalabalık karye idi. Atina'da yıllık vergi geliri 200 akçe olan bir de iskele vardı. İskelenin bulunduğu karyede 173 hane mevcuttu.
Fetihten önce Atina'nın Harnevatı, Ulak ve Carcevat karyelerinde Şemsettin Oğullarının mülkü bulunuyordu. Ulak karyesinde bulunan bir bağatın (üzüm bağlığı) altına aşağıdaki not düşülmüştü ki, bu yazıda Şemsettin Oğulları hakkında şöyle denilmektedir : "Aslında bu zikir olunan bağat, Şemsettin Oğullarının mülkü idi. Umur Bey Rumeli’ne sürmüştür. Padişahımız emriyle tımar oldu." O zamanlar tamamen Hristiyanlarla meskün olan bu bölgede neden Şemsettin Oğullarının mülkü bulunuyordu ve neden buradan sürülmüşlerdi. Bu durum incelemeye değer görülmektedir.
Atina kazasında 7 hanenin vergiden muaf tutulduğuna dair kayıtlar vardır. Vergiden muaf tutulmalarına sebep, Gürcü kafirlerine karşı savaşmaları gösterilmiştir. Tapu tahrir defterinin 711. sayfasında bu konu ile ilgili olarak şöyle denilmiştir : "İbrahim Fulan, Atina kazasında Tuğat adlı karyeden olur. Gürcü mel'un Ermeni kafirleri ile geldiği vakit Görge Bey'e yoldaşlık edip baş kesmiş ve mezkürün oğlu Kostantin Zelak, atası yerine hizmet edermiş ve hayli hizmeti padişahımıza bulunurmuş. Harici defter imiş. Bu babda sancak beyleri eline mektup vermişler ki tutageldikleri yerleriyle muaf ve müsellem ola. İspenç ve ösür vermeye. Her yıl askeri menşureye eşüp hizmet eyleye." (Belge:3)