şikayetinden vazgeçmesi karşılığında Trabzon beylerbeyinden aldığı hediyelerin listesi aşağıdadır. O devrin imkanlarını ve maddi değerlerini göstermesi bakımından özellikle sunulur : 43 kese kuruş, 3 samur kürk, 12 köle, 12 cariye, bir altın işlemeli ipek, Trabzon Paşası otağı, 7 tane nakışlı yeni direk, mücevherli bir kılıç, Trabzon kuyumcuları eserlerinden buhurdanlar, gülabdanlar, at takımları, gümüş şamdanlar, topuz ve baltalar, 3 katar deve, 3 katar katır, 120 at.
Trabzon askerlerini cezalandırmaktan vazgeçen Seydi Ahmet Paşa kalenin geri alınması haberini birer ulakla Padişaha ve Erzurum Paşa'sına bildirdi. O gün 2500 kişilik özel bir kuvvet Erzurum'dan geldi ve geçit resminden sonra kale etrafına yerleşti. Kale içindeki Beyazit-i Veli Camisi tamir edildi.
Gönye'den dönme hazırlığı yapıldığı sırada Seydi Ahmet Paşa'nın teklifi üzerine Gönye Kalesi olayında geç kalmak ve Kazaklara yardımcı olmak bahanesi ile Trabzon Eyaletine bağlı Meğrelistan, Gürcistan ve Batum çevresinin yağmalanması ve bu şekilde cezalandırılması kararlaştırıldı. 10 bin kişilik bir kuvvetle yağmalama hareketlerine girişildi. Yağmalama hareketleri birkaç gün sürdü. Çok sayıda esir ve o kadar çok ganimet alındı ki koyunun tanesi 5 akçeye satılır oldu. Cariyelerin en güzellerinden padişah hissesine düşenler ayrıldı. (Ben diyorum ki: Bir devletin tebaasını cezalandırma şekli böyle mi olmalıydı?)

   D- OSMANLILARDA TAŞRA YÖNETİMİ

   Evliya Çelebi zamanında (1611 - 1682); Trabzon, Erzurum, Çıldır, Kars ve Ahıska Osmanlı ülkesinde bulunan 42 eyaletten bir kaçı idi. Koçibey Risalesine göre de (1631), Trabzon Eyaletinin Trabzon ve Batum olmak üzere iki sancağı vardı. Bu arada Kars Eyaletinin 6, Erzurum Eyaletinin 12, Çıldır Eyaletinin 13 sancağı mevcuttu. İspir Sancağı Erzurum'a, Acara, Artvin ve Şavşat sancakları Çıldır'a bağlı idi. Evliya Çelebi'nin belirttiğine göre Trabzon eyaletinin 56 zeameti ve 398 tımarı mevcuttu. Bunun 43 zeameti ve 226 tımarı Trabzon Sancağına, 13 zeametle 172 tımarı Batum sancağına aitti.
Evliya Çelebi Trabzon'a geldiğinde (1640) bu eyalete bağlı olarak beş sancağın isimlerini sayar : Bunlar sırasıyla Merkez sancağı Trabzon, Gümüşhane, Maçka, Rize ve Gönye sancaklarıdır. Bir başka yerde ise Trabzon'a ait 4 sancak olduğundan bahseder. Bunlar da Canha (Gümüşhane), Aşağı Batum, Yukarı Batum ve Gönye'dir. Evliya Çelebi'nin bu anlatışına itimat mı etmek doğrudur, yoksa bazı konularda olduğu gibi

  100