I  II  III  IV  V  VI  VII  VIII  IX  X  XI  XII  1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  22  23  24  25  26  27  28  29  30  31  32  33  34  35  36  37  38  39  40  41  42  43  44  45  46  47  48  49  50  51  52  53  54  55  56  57  58  59  60  61  62  63  64  65  66  67  68  69  70  71  72  73  74  75  76  77  78  79  80  81  82  83  84  85  86  87  88  89  90  91  92  93  94  95  96  97  98  99  100  101  102  103  104  105  106  107  108  109  110  111  112  113  114  115  116  117  118  119  120  121  122  123  124  125  126  127  128  129  130  131  132  133  134  135  136  137  138  139  140  141  142  143  144  145  146  147  148  149  150  151  152  153  154  155  156  157  158  159  160  161  162  163  164  165  166  167  168  169  170  171  172  173  174  175  176  177  178  179  180  181  182  183  184  185  186  187  188  189  190  191  192  193  194  195  196  197  198  199  200  201  202  203  204  205  206  207  208  209  210  211  212  213  214  215  216  217  218  219  220  221  222  223  224  225  226  227  228  229  230  231  232  233  234  235  236  237  238  239  240  241  242  243  244  245  246  247  248  249  250  251  252  253  254  255  256  257  258  259  260  261  262  263  264  265  266  267  268  269  270  271  272  273  274  275  276  277  278  279  280  281  282  283  284  285  286  287  288  289  290  291  292  293  294  295  296  297  298  299 



   2. OSMANLILARDA TAŞRA YÖNETİMİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI

  

  Daha önce Osmanlılarda taşra yönetiminin eyaletlere, eyaletlerin sancaklara, sancakların kazalara ayrıldığını söylemiş, bu arada eyaletlerin beylerbeyi, sancakların sancak beyleri ve kazaların da kadılar tarafından yönetildiğini belirtmiştik.
1839'da ilan edilen Tanzimat Fermanıyla başlayan batılılaşma hareketleri, 1856 tarihli Islahat Fermanıyla hızlandırılmış ve 1864 yılında çıkarılan Vilayet Nizamnamesi ile de taşra teşkilatına yeni bir düzenleme getirilmişti. Bu arada Tuna Vilayetinin kuruluş şeması Vilayet Nizam-namesinin ilk tatbikatı olmuştu. Tuna Vilayeti örnek alınarak Vilayet Nizamnamesine yapılan yeni değişiklikler 1867 yılında yürürlüğe konulmuş, bu meyanda Mısır, Hicaz, Yemen ve Girit müstesna olmak üzere, Osmanlı ülkesi 27 vilayete ayrılmıştı. Bu vilayetlerin 10'u Avrupa'da, 16'sı Asya'da, biri de Afrika'da idi.
Vilayet Nizamnamesi, sancakların ve kazaların yönetimini de yeniden biçimlendiriyordu. Nahiye ve belediyelerin kuruluşu da bu nizamname ile öngörülmüştü.
Valiler Vezir rütbesindeki şahıslar arasından padişahça atanırdı. 1869 tarihli Trabzon Vilayeti Salnamesine göre Trabzon Vilayetinin üst düzey amirleri şunlardı:
Defterdar : Günümüzde olduğu gibi mali işleri bakan bir görevli idi.
Müfettiş-i Hukkâm : Daha sonra Müdde-i Umumi adını alan bu görevli vilayet baş savcısı idi.
Mektubî : Vilayetin yazı işlerine bakan üst düzey görevli idi.
Vali Muavini : Trabzon Vilayetinin vali yardımcısı Hristiyanlar arasından atanıyordu.
Vilayet merkezinde yukarıdaki amirlerden başka evrak müdürü, arazi memuru, mühendisler ve konsolosluklar gibi görevlilerde vardı.
Ayrıca her vilayet merkezinde biri Vilayet İdare Meclisi, diğeri Divan-ı Temyiz olmak üzere iki ayrı meclis görev yapıyordu. Birincisi idari ve mülki işlere, diğeri ise adlî işlere bakardı.
Liva : Vilayetler liva veya sancak denilen idari birimlere ayrılıyordu. Liva yerine mutasarrıflık tabiri de kullanılıyordu. Livalar, merkezi hükümetçe atanan bir mutasarrıf tarafından yönetilirdi. Bu mutasarrıf bazen ''Bey'' unvanlı ve bazen de ''Paşa'' unvanlı olurdu.

  142

  

 


142
Önceki                  Sonraki