I  II  III  IV  V  VI  VII  VIII  IX  X  XI  XII  1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  22  23  24  25  26  27  28  29  30  31  32  33  34  35  36  37  38  39  40  41  42  43  44  45  46  47  48  49  50  51  52  53  54  55  56  57  58  59  60  61  62  63  64  65  66  67  68  69  70  71  72  73  74  75  76  77  78  79  80  81  82  83  84  85  86  87  88  89  90  91  92  93  94  95  96  97  98  99  100  101  102  103  104  105  106  107  108  109  110  111  112  113  114  115  116  117  118  119  120  121  122  123  124  125  126  127  128  129  130  131  132  133  134  135  136  137  138  139  140  141  142  143  144  145  146  147  148  149  150  151  152  153  154  155  156  157  158  159  160  161  162  163  164  165  166  167  168  169  170  171  172  173  174  175  176  177  178  179  180  181  182  183  184  185  186  187  188  189  190  191  192  193  194  195  196  197  198  199  200  201  202  203  204  205  206  207  208  209  210  211  212  213  214  215  216  217  218  219  220  221  222  223  224  225  226  227  228  229  230  231  232  233  234  235  236  237  238  239  240  241  242  243  244  245  246  247  248  249  250  251  252  253  254  255  256  257  258  259  260  261  262  263  264  265  266  267  268  269  270  271  272  273  274  275  276  277  278  279  280  281  282  283  284  285  286  287  288  289  290  291  292  293  294  295  296  297  298  299 



  173

  tütüncülük, biçkicilik ve taşçılık gibi sanayi ile meşgul olurlar. Lazistan halkının adat-ü ahlakından ve bunların ne kadar cesur ve cüretkar adamlar olduğundan birkaç yerde bilmünasebe uzun uzadı bahsetmiştik. Her memleketin şerait ve ahvali tabiiyesiyle o yerde yaşayan halkın teşkilat-ı uzviyeleri, adat ve evsaf-ı ahlakiyeleri arasındaki münasebet ve revatib-i samimiyenin en vazi-i bir misali de Karadeniz ile Lazlardır. Karadeniz müthiş fırtınalarıyla maruf dalgalarıyla Lazların, bu cesur ve tünd (çevik) halkın faaliyetlerinde, yürüyüş ve söyleyişlerinde, bir çok garip ve şayan-ı hayret uygunluklar görülür. Lazlar lisanlarıyla, adat-ı milliyeleriyle vilayetin diğer sakinlerinden pek çok farklıdırlar. Bunlardan vilayetin ahval-i umumiyesine dair yazdığımız, fasl-ı mahsusada bahsetmiş olduğumuzdan tekrara lüzum görmüyoruz.
Rize ahalisi çoha ve Rumeli şiyağından ve birçokları da Karadere nahiyesinde yapılan boz ve siyah renkli mensucattan ma'mul zipka mintan giyer ve fes yerine başlarına da başlık taşırlar. Ova ahalisinin daima geniş don, şalvar giydikleri düşünülecek olursa, Lazistan gibi engebeli bir yerde yaşamaya ve değil bir köyden diğer bir köye, bir evden öteki eve gitmek için bile iki bayır çıkıp birkaç dere atlamağa mecbur olan bu halkın vücutlarına yapışmış elbise giymelerindeki esbab derhal kendisini gösterir. Bu tarz zıpkaların şu çevik ve çalak halka en muvafık bir libas olduğunda şüphe yoktur.
Rize kasabasında bir hükümet dairesiyle bir askeri kışlaşı ve müteaddit redif depoları, üç kütüphane ile bir mekteb-i rüştiye, 23 mekatib-i iptidaiye, dört medrese ve otuza yakın cevami' ve mesacid-i şerife ile iki tekke ve iki Rum kilisesi vardır.
Merkez kazasında 16 223 ev, beş yüze yakın dükkan, 5 misafirhane, 25 fırın, 10 aşçı dükkanı, üç lokanta, 15 kahvehane bulunmaktadır.
Yaylacılık Rize'de umumi bir haldir. Kasaba ahalisi ve civar köylerin halkı yaz mevsiminde Kuraiseba dahilinde bulunan müteaddit yaylalara gidip Ağustos nihayetinde yerlerine avdet ederler.
Lazistan Sancağı, vilayetin madence en zengin olan yerlerindendir. Bunlardan yalnız Mapavri nahiyesinin Latom Karyesinde bulunan manganez ve çinko madeni işletilmekte ve diğer taraftaki madenlerin bazıları için hükümete müracaat vuku bulmuş ise de henüz istifade edilememektedir. Salarha karyesinde bir kömür madeni vardır. Merkez kazası dahilinde 25 bin hektar vusatında ormanlar var ise de bunlardan layık-ı vechiyle istifade olunamamaktadır.

  174

  

 


174
Önceki                  Sonraki