51

  meyeni de bilicidir; görüneni de.” Batalyevsi neticede şöyle diyor: “Yüce Allah’ın görünmeyeni (gaybı) bilmesi, eşya ve hadiseleri meydana gelmeden önce bilmesidir. Görüneni (şehadeyi) bilmesi ise onları var olduktan sonra bilmesi demektir.” (Prof. Dr. Bekir Topaloğlu. Kelam İlmi. Sayfa. 288)

  Burada Allah’ın “görüneni var olduktan sonra bilmesi” zorlama bir tefsir gibi olmakla birlikte irade özgürlüğüne bir kapı açması bakımından önemlidir.

      Allah’ın insan eylemlerini de içine alan görüneni ezelde bilmesi ile olduktan sonra bilmesi arasında irade özgürlüğün mevcudiyeti açısından çok büyük bir fark vardır. Allah’ın insan eylemlerini olduktan sonra bilmesi demek, bunları önceden belirlemediği anlamına gelir.

      Batalyevsi’nin bu sözleri eğer Ehl-i sünnet adına söylemişse bunun hesabını onların sorması gerek. Çünkü bu iddia, Ehl-i sünnetin görüşlerine ters düşmektedir.