Levh-i Mahfuz’da yazmış olması şeklinde ortaya konan çözüm şekli, alimlerin insanın sorumluluğunu izah için geliştirdikleri bir teoridir. Bu çözüm şekli, Allah’ın her şeyi bildiği gerçeğine dayandırılmaktadır.

Cebriyyeye göre, insanın ihtiyarı yani seçerek yaptığı fiiller dahil, insana ait her eylem, her davranış, her hareket önceden takdir edilmiş yani belirlenmiştir. Cebriyye bu iddialarını Kur’an-ı kerimin bazı ayetlerine dayandırmakta ve bu ayetleri kendi mezhebi istikametinde yorumlamaktadır. Şüphesiz ki mezhep taassubu ile bir sürü yanlışlıklar yapılıyor.

Şimdi de Cebriyye mezhebinin dayanak yapmaya çalıştığı ve kendi mezhebi istikametinde yorumladığı bazı Kur’an ayetleri ve bunların meallerini gözden geçirelim.

Mezhepler tarafından tartışılan ve Cebriyye mezhe-binin kendine göre yorumladığı Kur’an ayetlerinden bazıları ve yorumlarındaki aşırılıklar:

a)Nerede olursanız olun, sağlam ve tahkim edilmiş kaleler içinde bulunsanız bile ölüm size ulaşacaktır. Onlara bir iyilik gelirse “Bu Allah’tandır.” derler. Onlara bir kötülük gelirse “Bu senin yüzündendir.” derler. (Ey Muhammed) De ki: “Hepsi Allah’tandır.” Bu topluma ne oluyor ki, neredeyse hiçbir sözü anlamıyorlar. (Nisa 4/78)

Bu ayetteki “Hepsi Allah’tandır.” Sözü Cebriyyenin kendisine dayanak yaptığı bir ifade oluyor. Ben insanların başına gelen kötülükten, insanların gerçekleştirdiği ve sorumluluk gerektiren eylemleri değil; insanın elinde olmayan ölüm, savaş, hastalık, kıtlık gibi şeyleri anlıyorum. Diğer yanda Allah “Hepsi Allah’tandır.” sözünün yanlış yorumlara sebep olacağını bildiğinden bundan sonra gelen ayette bir istisnada bulunmaktadır. Cenab-ı Allah şöyle demektedir: