Ben bu ayette de bir imtihana tabi tutulmayı anlıyorum. Gereğini yapmayan, imtihana hazırlanmayan, bu uğurda çaba sarf etmeyenler için bir cehennemin olduğundan bahsedilmesi neden irademizi yok saysın? Bilakis bu, irademizin kullanılması gerektiğini tasdik eder.

d) Eğer Rabbin dileseydi, yeryüzünde bulunan-ların hepsi elbette topyekûn iman ederlerdi. Böyle iken sen mi mümin olsunlar diye, insanları zorlayacaksın. (Yunus 10/99)

Allah’ın izni olmadıkça hiç kimse iman edemez. Allah azabı akıllarını kullanmayanlara verir. (Yunus 10/100)

Bu ayette Hz Muhammed’e peygamberlik öğretiliyor ve insanlar iman etmiyorlar diye üzülmemesi telkin ediyor. Yine insanların imtihan edilmelerine işaret ediliyor.

Bütün bunlar, insan yaradılışının kanunlarıdır. İnsanlara yol gösterilir, sonra belli bir süre beklenir ve yola gelmeyenler olursa ilahî kanunlar gereği neyse o yapılır.

e) Nuh dedi ki: Onu (kıyamet azabını) size dilerse Allah getirir ve siz Allah’ı aciz bırakamazsınız. (Hûd 11/33)

Ben size öğüt vermek istesem de, eğer Allah sizi azdırmak istemişse, öğüdüm size fayda vermez. O sizin Rabbinizdir ve O’na döndürüleceksiniz. (Hûd 11/34)

Benim anladığıma göre burada da Nuh peygamber örnek gösterilerek Peygamberimiz teselli edilmektedir. İnsanların imtihan edildiklerine vurgu yapılmaktadır.

Eğer yukarıdaki ayetlerden insanların artık seçme hürriyeti olmadığı gibi bir sonuç çıkarılırsa, o zaman Allah’ın insanları sorumlu tutan ayetlerinin, onlara yol göstermek için gönderdiği peygamberlerin ve kitapların hiçbir anlamı kalmazdı. Demek ki bu tür ayetlerin indiriliş sebebine ve diğer ayetlerle ilgi ve bağlantısına bakmak lazım.