101

  NURETTİN TOPÇU:

  Nurettin Topçu’da (1909-1975) İrade Hürriyeti ve Ahlak anlayışı.

  İmam Hatip lisesinde öğretmenim olan Nurettin Topçu’yu, dersleri, konferansları ve kitaplarından takip etmeye çalıştım. Onun irade hürriyeti konusundaki düşüncelerini anlayabildiğim ölçüde burada özetlemek istiyorum.

  Nurettin Topçu’nun hürriyet ve irade anlayışı, bütün eserlerine yansımakla beraber genellikle “Var Olmak” adı altında toplanan makaleleri ve “İsyan Ahlakı” adlı eserinde bu anlayışın tezahürlerini daha yoğun bir şekilde görebiliyoruz.

      Nurettin Topçu, ahlak sahasından irade hürriyeti olayına baktığında insanda irade ve hürriyetinin varlığını nasıl görüyor? Bunu şu şekilde ifade edebiliriz: İnsan olarak iç ve dış dünyamızın aldatıcı tesirlerine teslim olmadan var olmak, ızdırapla, sabırla çile ile kendini olgunlaştırmak. “Hürriyet kendi eliyle kendini değiştirmektir.” Bu irade hürriyetini, bu değişimi ahlâk kahramanları dediğimiz insanlarda görebiliriz. Topçu isim vermiyor ama bu konuda Mevlana, Gandi, Hallac-ı Mansur, Said-i Nursi ve Mehmet Akif gibi büyük mistikler ve toplum önderleri akla gelmektedir.

      Bunlar hür insanlar. İnsanın kaderinde mevcut olan veya Allah’ın insanın kaderinde yazdığı irade hürriyetini en üst seviyede kullananlar.

      İsyan Ahlakı denilen kavram da, bu hürriyetin tezahürü olan bir şey, bir irade patlaması ve etrafa saçılması. Bu irade patlaması da çileyle, sabırla, kendini olgunlaş-tırmakla, toplumun acılarını duymakla olur.

      İnsanın var olması, bir gücü bir savaşı gerektirir. Savaş dış dünyanın dayatmalarına olduğu kadar iç dünyanın