ayak uyduramamıştır.

İlk dönem İslam alimleri, Müslümanlardan alınan her verginin zekât/sadaka hükmünde olduğunu ve 9/60 ayeti hük-münce harcanması gerektiğini söylüyorlar ama 9/60 ayetinin emrettiği harcama alanını, uygulamaya sıra gelince, anlaşılmaz bir biçimde daraltıyorlar. Ayette zikredilen sekiz sınıfı, aşağı yukarı fakirler ve savaş masrafları ile sınırlı tutuyorlar. Devletin diğer harcamaları için de Gayr-ı Müslimlerden topladıkları vergileri kaynak gösteriyorlar.

Bu anlayış her bir toplumun demografik yapısına, gelir ve gider tablosuna uygun olmayabilir.

Günümüzdeki Müslüman toplumların kurdukları devletleri göz önünde bulunduralım. Bunlar Emevi veya Abbasi devletinin devlet maliyesi gibi bir maliye oluşturmak isteseler halleri nice olur?

1-Bunların sosyal güvenlik kuruluşları ve askeri teşkilatlanma için yapacakları harcamalar, sadece toprak mahsullerinden %10, hayvanlardan %2,5, çıkarılan madenlerden %20 vergi almak suretiyle karşılanabilir mi?

2- Müslüman olmayanların verecekleri vergiler, (cizye veya haraç veya başka bir şey) devletin diğer masraflarını karşılayabilir mi?

Bu sorulara olumlu cevap vermek mümkün olmadığına göre, Müslümanlardan alınacak vergilerin (İslamdaki adı zekât/sadakadır) Müslümanların bütün gelirlerini kapsayacak biçimde yaygınlaştırılması ve 9/60 ayetinin de hiç olmazsa devletin pek çok ihtiyaçlarını kap-sayacak bir şekilde yorumlanması gerekmektedir.

Biz bu meselelerin ancak zekât/sadaka konusunun içtihada açık bir mesele kabul edilmesi ile çözülebileceğini düşünüyoruz.