f) Peygamberimiz (s.a.v) zamanında buğday, arpa, hurma ve üzümden öşür alınırdı; Hz Talha bunlardan başkasından öşür alınmaz görüşünde. Oysa Ebu Yusuf zamanında sebzeler hariç, bütün dayanıklı toprak mahsulleri öşür vergisine tabiydi. (Haraç tercümesi. Sayfa: 97)

(Bu farklı görüşler bize şunu gösteriyor: Zekât/sadaka devlet gelirlerinden bir vergi çeşidi olup dolayısıyla muamelatla ilgili bir meseledir. O halde içtihatlara açıktır ve zamana mekâna göre farklı uygulamalar olabilir.)

g)Ebu Yusuf’a göre, Hicaz arazisi Peygamberimizin koyduğu esaslara tabidir. Diğerleri ise farklı esaslara tabi olabilir.(Haraç tercümesi: Sayfa: 102)

h) Hz Peygamber(s.a.s) Yemen’deki bir Hıristiyan kabilenin yetişkin erkek ve kadınlarına birer dinar baş vergisi koydu. Arazisine haraç değil öşür vergisi tatbik etti. (Haraç tercümesi: S: 103)

Burada farklı olan husus: Kadınlardan da şahıs vergisi alınması ve buradaki Yemenli Hıristiyanların sahip olduğu arazilerin haraç vergisine değil de öşür vergisine bağlanması. Buradaki öşür vergisi, haraç muamelesi gören ondalık bir vergidir. Müslümanlardan alınan ve sadaka faslına dahil olan öşür vergisi gibi değildir.

Nitekim Ebu Yusuf bu sayfanın devamında ise şöyle demektedir: “Öşür arazileri halkı Müslüman olan arazilerdir.”

Bu anlatımdan şunu anlıyoruz. Öşür tabiri, ondalık vergiler anlamında olup Müslümanlardan alınırsa zekât/sadaka hükmünde; Gayr-ı Müslimlerden alınırsa fey’ hükmündedir.

Öşür kelimesi genellikle Müslümanlardan alınan mahsul vergisi anlamında kullanıyor. Fakat nadiren de olsa Gayr-ı Müslimlerden alınan ondalık vergiler anlamında. İşte