1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  22  23  24  25  26  27  28  29  30  31  32  33  34  35  36  37  38  39  40  41  42  43  44  45  46  47  48  49  50  51  52  53  54  55  56  57  58  59  60  61  62  63  64  65  66  67  68  69  70  71  72  73  74  75  76  77  78  79  80  81  82  83  84  85  86  87  88  89  90  91  92  93  94  95  96  97  98  99  100  101  102  103 



   57

  

      C-KADER, LEVH-İ MAHFUZ VE ALLAH’IN HER ŞEYİ ÖNCEDEN BİLİYOR OLMASININ İRADE HÜRRİYETİ İLE BAĞLANTISI ÜZERİNE

  İrade özgürlüğü alanında karşımıza çıkarılan en önemli engellerden birinin ‘kader’ anlayışı olduğunu söyle-miştik. Burada şuna dikkat etmek lazım: İrade özgürlüğüne engel olan kaderdir demiyorum, kader anlayışı diyorum. Yani kader dediğimiz şeyi yanlış anlıyor, kader kavramına onun esasında olmayan manaları yüklüyor, sonra da kendi üret-tiğimiz sorunlarla boğuşuyoruz.     

  Halk arasında alın yazısı olarak isimlendirilen kader ne tür bir gerçekliktir? Kur’an , hadis ve ilim adamlarının bu konudaki tavrı nedir?

  Burada kader kavramını ele alırken ister istemez Levh-i Mahfuzla bağlantısı da gündeme gelecektir. Bu ilişki insanda irade hürriyeti bakımından çok önemli. Belki de sorunun esası bu noktadan neşet etmektedir.

  Arapçada kader sözü ( ka-de-re) kökünden türetilir ve bu kökten türetilmiş olan bir çok kelime Kur’an’da yer almaktadır. Ka-de-re kelimesi Kur’an’da fiil olarak kullanıldığı gibi, kader, kadir, takdir, miktar kelimeleri şeklinde türetilmiş olarak da bulunur. “Kadere” fiili gücü yetmek, belirlemek, kıymetini bilmek anlamına geldiği gibi ölçüsünü koymak, plan yapmak, bir nesneyi biçimlendirmek anlamına da gelmektedir. Kadere kelimesi Kur’anda hem Allah’a hem de kula nisbet edilmektedir. Kader kelimesinin terim olarak ne anlama geldiği ve tarih boyunca bu terime ne tür anlamlar yüklenildiği konusuna gelince, aşağıda genişçe ele alınacaktır.

   “Kadere” fiili kula nispet edildiğinde ele geçirmek, faydalanmak anlamlarına gelmektedir.

      Öncelikle şunu belirtelim ki konumuz olan kader kavramının bizim anladığımız manada Kur’anda bir karşılığı

  

 


57
Önceki                  Sonraki