Rize’nin Yönetim Tarihi.

  Ayrıca Canik, Giresun ve Batum’da da Rusya konsolosluğu mevcuttu.

   g) Bu tarihte Trabzon, Canik ve Gümüşhane’de Rum Metropoliti, Trabzon’da Ermeni Murahhası ve Katolik Piskoposu bulunmaktaydı.

   1869 da Lazistan sancağı adı altında örgütlenen Batum sancağının örgütlenme şeması da vilayet örgütlenme şemasının benzeridir. Yalnız burada defterdar ismini taşıyan bir görevli bulunmamaktadır. Lazistan Sancağının piyade ve ve süvarı sınıfından oluşan bir tabur kuvvetindeki zabtiye teşkilatının, subay ve nefer olarak 312 kişilik bir kuvveti mevcuttu.

  1867 nizamnamesiyle Lazistan Sancağında sadece Arhavi ve Livana kazaları öngörülmüşken 1870 de bunlara Acarateyn, Hopa, Atina kazaları ilave edilmiştir.

  !869 Trabzon yıllığına göre İyidere’den doğuya doğru idari örgütlenme aşağıdaki şekilde olmuştur:

  1-Rize Trabzon’a bağlı bir kazadır. Sadece Kuraiseba denilen bir nahiyesi vardır. Rize kaymakamı Muin bey, Naibi İzzet Efendi, Müftüsü Haci Hasan Efendi. Mal Müdürü Hasan Efendi. Tahrirat katibi Haci Hasan Efendi. Belediye Başkanı İsmail Efendi Belediye katibi Hurşit Efendidir.

  Ayrıca vilayet ve sancaklarda olduğu gibi kazalarda da meclis-i idare ve meclisi deva-i denilen karar organları mevcuttu. Bunların da tabii ve seçilmiş üyeleri vardı.

  2-Yeni kurulan Kuraiseba nahiyesinin ilk müdürü Teymur Efendidir.

  3- Atina ve Hemşin Arhavi kazasına bağlı birer nahiye olarak gösterilmiştir. Atina nahiyesinin müdürü Ali Zihni Efendi, Hemşin Nahiyesinin müdürü Mustafa Efendidir.