1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  22  23  24  25  26  27  28  29  30  31  32  33  34  35  36  37  38  39  40  41  42  43  44  45  46  47  48  49  50  51  52  53  54 



  Kendir ipliği de tek kat ve bükümlü bir özelliğe sahipti. Kendir ipliğini elle eğirirken zaten bükülü hale gelirdi.

  Bir kumaşın atkısı ve çözgüsü bükülü iplik olursa bu kumaş açılmaz, esnemez ve kaymaz. Eğer bir kumaşın çözgüsü tek kat, atkısı çift kat olursa veya bunlardan biri sentetik ve diğeri pamuklu iplik olursa bunlar birbirine kaynamaz. Bir kumaşın esnememsi için çözgü ve atkı ipliklerinin birbirini sevmesi, yani aynı cins olması gerekir.

  5-Rize Bezinin bir özelliği de çözgü ipliklerinin haşıl denilen bir muameleden geçirilmesiydi.

  Haşıl şöyle yapılırdı: Un pişirilerek bir bulamaç haline getirilir, 24 numara pamuk ipliği kelepler halinde bu bulamaca atılır, banyo yaptırılır. Bu bulamaçtan çıkarılan kelepler sıkılır, kurutulur ve daha sonra da bobinlere sarılarak çözgü için hazırlanırdı.

  Baş örtüsü peştamalların ve dolaylıkların çözgüsü de haşıllanırdı.

  Haşıl tek kat ipliğe bir mukavemet vermeye yarar, çözgü ipliği gerilme-ye dayanıklı, mitarı ve tarağın hareketlerine karşı mukavim olmalıdır.

  6-İpliklerin ‘has boya’ denilen bir boya ile boyanması Rize Bezinin bir başka özelliğini teşkil eder. O zamanın tabiri ile has boya denilen bu boya,

  kökboya gibi zamanla solmaz ve parlaklığını devam ettirirdi. Ayrıca Rize’de suyun kireçli olmaması da boyanın kalitesini artırırdı.

  Yazılı kaynaklardan öğrendiğimize göre, yapay boyalar çıkmadan önce değişik renkleri elde edebilmek için değişik bitki usarelerinden yararlanılıyordu. Bunların başlıcaları şunlardır: Safran, kızılağaç kabuğu, sütleğen, asma yaprağı, ayva kökü, soğan kabuğu, ceviz yaprağı ve kökboya bitkisi, Kırmızı rengi elde edebilmek için kökboyü denilen bitki, Avrupa ve Asya kıtalarında geniş bir alanda yetiştiriliyordu. Kök boyalar, 1860 lı yıllara kadar, yün, pamuk, deri ve ahşap boyamacılığında kullanılan yaygın bir teknikti. Yapay boyaların çıkması ile kökboya kullanımı süratle azaldı.

      7- Rize Bezi ham bezden farklı olarak aprelemeye tabi tutulmuş yani ipliklerinin havı alınmış ve kumaşa belli bir parlaklık kazandırılmıştır.

      8- Rize Bezinin bir başka özelliği de desenlerinin orijinal olmasıydı. Desen çoğunlukla ustanın maharetine bağlıdır. Müşteri istediği şekli tarif eder, dokuyucu bu şekli gerçekleştirmeye çalışır. Rize Bezinin desenleri mahalli özellikler taşır ve kendir bezi peşkirlerinden ve eskilerde erkeklerin başlarına bağladıkları mendillerin kenarlarındaki motiflerden etkilenir.

      Desenin özelliği nedeniyle kara peştamal ve dolaylığın el tezgahlarından başka tezgahlarda dokunması mümkün değildir. Makine tezgahlar, peştamallara istediğimiz şekli veremez.

  

  

  

  7

  

 


9
Önceki                  Sonraki