RİZE’DE HALK KÜLTÜRÜ:

  (Bir zamanlar Rizelinin kendine mahsus bir hayatı vardı.)

  KENDİR DOKUMACILIĞININ

  TOPLUM VE KÜLTÜREL HAYATIMIZDAKİ YERİ(2)

      (Rizelinin çay tarımıyla tanışması, onun sosyal, kültürel ve geçim durumunu önemli ölçüde etkilemiş ve değişikliğe uğratmıştır. Bu nedenle kendir dokumacılığı deyince Rize için 1940 lı yıllar ve öncesinden bahsediyoruz demektir. )

      Taşıdığı özelliklerden ve kalitesinden dolayı oldukça bir şöhrete sahip olan kendir bezi, Rize’nin ekonomik ve kültür hayatında da önemli bir yer tutuyordu.

      1817 yılında Rize’ye gelen Bijikyan adlı bir seyyahın kendir bezi hakkında söyledikleri, kendir bezinin çok eski bir şöhrete sahip olduğunu da göstermektedir.

      Bijikyan şöyle diyordu:

      “Rize’de güzel limon ve portakal bahçeleri vardır. Burada yetişen ince ve çok iyi cins kenevir de her yerde tanınmıştır.”

      1486 tarihli ve daha sonra yazılan tapu tahrir defterlerinde belirtildiğine göre bölge halkından keten vergisi alınmaktaydı. Bu ifade o zamandan ve beklide daha eski yıllardan bu yana bölgede kendir ve kendir dokumacılığın varlığını göstermektedir.

      Ayrıca 1889 tarihli Trabzon Vilayeti Salnamesinde “Rize kazası karyesinde tahminen 20.000 top miktarı gömleklik ve ince, gayet beyaz keten bezi imal olunup, Erzurum, Bağdat, Arabistan ve Dersaadet’e naklonulur. Ve bazı karyelerde senevi 1000 top kadar şal dokunur ve ekserisi mahallinde ve birazı da Trabzon’da sarf edilir.” denilmektedir.

      Ferotiko tezgâhlarında dokunan kendir bezlerinin bir takım özellikleri vardı.

      Şöyle ki:

      “Ferotiko bezi, tek en 45 cm olarak dokunurdu ki bu genişlik mensucat ölçülerine uygundu. Değişik amaçlı daha dar olanları da vardı. Bir feretiko gömleği 20-30 yıl boyunca giyilebilirdi. Bu kadar dayanıklı bir bezin benzeri yoktur. Bütün bezler yıkandıkça solar, kendir bezi yıkandıkça beyazlar.

  2 -Rize El Sanatları kitabından. Rize Halk Eğitim Müdürlüğü Yayınları-1994 1