buluşur. Şüphesiz bakkala gidiyorum diyerek evden çıkıp gitmek de mümkündür. Peşe gitme olayı daha çok günümüzde görülen olaylardandır. Kızların ailesine karşı bir baş kaldırma olarak yorumlanır. Bazen da ekonomik nedenlere dayanmaktadır. Normal bir evlilik için her iki tarafın da ekonomik gücü yeterli olmayabilir. Peşe gitme olayında kız anasının mutlaka haberi olduğu varsayılır. En azından aileden birinin kıza yardımcı olduğu düşünülür.
Peşe gitme olayında taraflar arasında anlaşma kısa sürede sağlanır. Ne var ki kızın ailesini utandıran bir durum varsa hoş karşılanmaz. Peşe giden kız uzun süre babasının veya ağabeyinin yüzüne gelemez.
Kız kaçırma peşe gitme olaylarından sonra anlaşma sağlansa bile düğün yapılmaz. Başlık parası alınır ve elbise kesilir. 1950’li yıllardan sonra hiçbir şekilde başlık parası alınmamaktadır. Rize’de başlık parası yegi, düğün ve evlenme adetleri arasından tamamen kalkmıştır.
B-DÜĞÜNE HAZIRLIK
Ara kesmeden sonra düğün hazırlığı başlar. Oğlan evlenme parası peşine düşer, kız da çeyizini tamamlamaya çalışır. Oğlanın düğün parasını biriktirebilmesi için gurbete çıktığı da olurdu.
a-KIZIN ÇEYİZİ
Kızın çeyizinde bir iki top feretiko, (1950 öncesinden bahsettiğimizi hatırlatalım) melez gömlekler, 40’dan 120’ye kadar işlemeli kendir bezi peşkir(buna yağlık denirdi), işlemeli diz peçeteleri, pencere perdeleri ve yastık giymeleri, birkaç parça tentene (pencere altlıkları ve yastık giymeleri için), Kaneviça örülmüş sandık örtüsü, konsol örtüsü, elbise örtüsü, ayrıca mendil, çorap, çember, baş örtüsü, dolaylık, havlu, leğen, güğüm, şişeli lamba, takunye, Mushaf kabı, iğnelik, ipek kozalarıyla örülmüş bir pano ve resimlik bulunurdu. Kızın sandığı da kız tarafının temin edeceği bir eşya idi. Eskiden kaparalı sandıklar vardı.
b-BOHÇA veya ÇIKMA
Kızın çeyizinin bir kısmı da bohçalardan oluşurdu. Bunlara mahalli dilde çıkma denirdi. Kız tarafı kızın kayınpederi, kayınvalidesi ve evli olan kayınlarına bohça yapardı. Varlıklı olanlar, daha fazla bohça yani çıkma hazırlayabilirdi.. Çıkmalarda verilecek kişinin özelliğine göre havlu, peşkir, mendil, çorap, çarşaf, baş örtüsü, kayınpedere başına sarmak için abaniye bulunurdu.
Bohça, içine çeşitli giysilerin içine konulduğu dört köşe kumaşa denir. Değişik renlerde olan bohça kabı nakış türleri ile süslenmiş olabilir. Önceleri bohça dediğimiz şey çanta yerine kullanılırdı. Daha sonraları genç kızların sandıklarında çeyiz olarak kullanılmaya başlanılmıştır. Bir genç kızın çeyizinde normal olarak altı bohça bulunur.
29
31 |